Chcą większego udziału osób starszych w życiu społecznym

Liczba wyświetleń: 1495

Co czwarty Polak ma 60 lat lub więcej, a duża część z nich jest nieaktywna zawodowo i społecznie. Ta grupa społeczna ma w sobie duży potencjał, który jednak trudno wyzwolić. Od pięciu dekad pomagają w tym różnego typu organizacje senioralne, w tym uniwersytety trzeciego wieku, ale również biblioteki, domy kultury i świetlice. W wielu miejscach, zwłaszcza mniejszych miastach i miejscowościach, wciąż jednak nie ma oferty dla tej grupy. Nowy rząd zapowiada, że polityka senioralna będzie jednym z jej priorytetów, o czym ma świadczyć powołanie ministra specjalnie do tego celu.

„Mamy nadzieję, że powołanie odrębnego stanowiska w Radzie Ministrów, w randze ministra do spraw polityki senioralnej, uaktywni przede wszystkim naszą komunikację między seniorami a Sejmem i Senatem. Tej komunikacji albo nie ma, albo jest ona niewystarczająca” – podkreśla w rozmowie z agencją Newseria Krystyna Lewkowicz, prezeska Ogólnopolskiego Porozumienia Uniwersytetów Trzeciego Wieku.

Jak wynika z raportu GUS „Sytuacja osób starszych w Polsce”, w 2022 roku seniorzy stanowili już niemal 26 proc. społeczeństwa, a w kolejnych latach odsetek ten będzie rósł. W 2040 roku co trzeci Polak będzie miał 60 lat lub więcej, a w 2060 – czterech na 10. Te liczby wskazują, że ta grupa społeczna powinna w dużej mierze być uwzględniania w polityce społecznej w kraju, ale – jak wynika z raportu Caritas „Seniorzy obecni?” – polityka senioralna znajduje się na razie na marginesie debaty publicznej. Sprawy seniorów znalazły się w programach większości ugrupowań politycznych, ale wciąż w niewystarczającym zakresie. Nowy rząd zdecydował się wydzielić politykę senioralną spod resortu polityki, pracy i polityki społecznej i powołał Ministerstwo ds. Polityki Senioralnej na czele z Marzeną Okłą-Drewnowicz. Do końca stycznia trwa nabór do nowej Rady ds. Polityki Senioralnej, która będzie projektować konkretne rozwiązania.

W tym tygodniu doszło do spotkania Marzeny Okły-Drewnowicz z Izabelą Leszczyną, ministrą zdrowia, oraz prof. dr hab. Katarzyną Wieczorowską-Tobis, przewodniczącą zarządu Polskiego Towarzystwa Gerontologicznego, podczas którego omawiano wdrażanie polityki senioralnej w obszarze zdrowia i wyzwania z zakresu opieki długoterminowej.

„Myślę, że pełnomocnik rządu, który będzie skupiony na problematyce senioralnej, podejmie różne inicjatywy wspólnie z nami. Mam nadzieję na szybką audiencję u pani minister, chciałabym przekazać jej propozycje i plany na najbliższą przyszłość. A te plany są naprawdę szerokie, nie mówiąc już o tym, że za chwilę będzie wielki jubileusz 50-lecia ruchu uniwersytetów trzeciego wieku w Polsce. Liczę, że pani minister będzie promotorem tego ruchu i wesprze nas w różnych staraniach organizacyjnych i legislacyjnych” – mówi Krystyna Lewkowicz.

Obecnie, jak wynika z danych Ogólnopolskiego Porozumienia Uniwersytetów Trzeciego Wieku, działa ponad 700 krajowych i ok. 40 polonijnych tego typu placówek. Pełnią one ogromną rolę w aktywowaniu seniorów. Raport GUS „Uniwersytety trzeciego wieku w roku akademickim 2021/2022” podaje, że działania edukacyjne, aktywujące i integracyjne, które organizowały UTW dla słuchaczy, obejmowały wykłady i seminaria (87,5 proc.), zajęcia regularne (81,5 proc.), imprezy kulturalno-artystyczne (78,6 proc.) oraz działania społeczne na rzecz potrzebujących (ok. 50 proc.).

„Kiedy zakładałam uniwersytet w SGH, przychodziły do nas osoby 55–60-letnie, zwalniane z zakładów pracy, z likwidowanych komórek organizacyjnych. W tej chwili na UTW tak młodych seniorów nie ma, średnia wieku przesunęła się w kierunku 75–80. Ta grupa wiekowa ma zupełnie inne potrzeby i inne oczekiwania. Musimy je zidentyfikować i dostosować się do nich” – wyjaśnia prezeska Ogólnopolskiego Porozumienia Uniwersytetów Trzeciego Wieku.

Raport GUS „Sytuacja osób starszych w Polsce” wskazuje, że w roku akademickim 2021/2022 liczba słuchaczy UTW wyniosła 86,6 tys., z czego 14,8 tys. to osoby po raz pierwszy biorące udział w zajęciach. Blisko 93 proc. słuchaczy to osoby w wieku 60 lat i więcej. Seniorzy w wieku 70–79 lat stanowili niemal 42 proc. w ogólnej liczbie słuchaczy. Prawie co 10. słuchacz to osoba w wieku 80 lat i więcej.

„Wiele uniwersytetów zaniechało swojej działalności po pandemii lub jej nie wznowiło w takim zakresie, w jakim poprzednio działały. Musimy więc również pomóc się odbudować organizacjom” – mówi Krystyna Lewkowicz.

Zajęcia organizowane przez UTW oprócz rozwoju intelektualnego umożliwiają uczestnikom aktywne spędzanie wolnego czasu, a także integrację społeczną.

Wskaźnik izolacji społecznej w grupie seniorów rośnie. Jak wynika z raportu GUS „Jakość życia osób starszych w Polsce”, w 2018 roku ok. 10 proc. osób 65+ doświadczało izolacji społecznej, co oznacza, że zaobserwowano u nich niewielką intensywność lub brak kontaktów społecznych z osobami spoza gospodarstwa domowego. Przy czym w młodszej grupie (65–74) jest to 7,5 proc., podczas gdy w starszej (75+) prawie dwukrotnie więcej – 14,1 proc. Seniorzy w miastach byli w nieco większym stopniu wyizolowani społecznie niż mieszkańcy wsi (11 proc. vs. 8 proc., przy czym w największych miastach (liczących co najmniej 500 tys. mieszkańców) odsetek ten był największy (prawie 13 proc.). Inny wskaźnik GUS – braku przyjaciół – wskazuje, że tym zjawiskiem dotkniętym było 28 proc. spośród osób 65+. Dla porównania w całej populacji kraju wskaźnik ten wyniósł 26 proc. Brak przyjaciół odczuwali przede wszystkim seniorzy 75+ (34 proc.).

„Mamy bardzo wielką populację osób samotnych, które nie mają rodziny bądź te rodziny są gdzieś daleko, i w związku z tym dla tych osób też musimy stworzyć jakąś namiastkę przynależności, bo człowiek ma taką naturalną potrzebę. Jeżeli nie ma rodziny, przyjaciół, znajomych, to wtedy organizacja senioralna daje to poczucie przynależności, a za tym idzie poczucie bezpieczeństwa, również nawiązywania przyjaźni, grup nieformalnych wsparcia” – tłumaczy ekspertka.

Dane GUS („sytuacja osób starszych w Polsce”, 2022) wskazują, że osoby starsze aktywnie angażują się w wolontariat. Na początku 2022 roku ponad 30 proc. osób w wieku 60–64 lata przynajmniej raz świadczyło wolontariat w ciągu czterech tygodni poprzedzających badanie. W grupie 65–89 lat odsetek wolontariuszy wyniósł 20,3 proc. Osoby w wieku 60–89 lat stanowiły łącznie nieco ponad jedną czwartą wszystkich wolontariuszy działających w Polsce.

Seniorzy chętnie korzystają także z oferty bibliotek publicznych – w 2022 roku było to blisko 889 tys. osób powyżej 60. roku życia, o 7,6 proc. więcej niż rok wcześniej. Znacznie więcej seniorów niż w roku poprzednim korzystało również z oferty kulturalnej centrów kultury, domów i ośrodków kultury oraz klubów i świetlic. W jednostkach tych ponad 151 tys. osób w wieku powyżej 60 lat było członkami różnych kół, klubów i sekcji, a 50,4 tys. aktywnie udzielało się w grupach artystycznych.

„Wielu seniorów wciąż jest jednak nieaktywnych, dla wielu nie ma oferty, zwłaszcza dla mieszkających w małych aglomeracjach, gminach wiejsko-miejskich. Wielu seniorów boryka się z różnymi problemami, typu dojazd, środki komunikacji, również wciąż w populacji seniorów występuje duże wykluczenie informatyczne. Obie strony mają tutaj naprawdę dużo do zrobienia, żeby wyzwolić ten potencjał, a niewątpliwie jest on ogromny – wytwórczy, intelektualny, społeczny, a w zasadzie również rodzinny” – wymienia prezeska Ogólnopolskiego Porozumienia Uniwersytetów Trzeciego Wieku.

Wśród osób starszych przeważają osoby nieaktywne zawodowo. Zgodnie z wynikami Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) w 2022 roku liczba osób biernych zawodowo w wieku 60–89 lat wyniosła 7,8 mln, co stanowiło ponad 84 proc. osób w tym wieku.

Źródło: Newseria.pl

TAGI: Emeryci, Starość

Poznaj plan rządu!

OD ADMINISTRATORA PORTALU

Hej! Cieszę się, że odwiedziłeś naszą stronę! Naprawdę! Jeśli zależy Ci na dalszym rozpowszechnianiu niezależnych informacji, ujawnianiu tego co przemilczane, niewygodne lub ukrywane, możesz dołożyć swoją cegiełkę i wesprzeć "Wolne Media" finansowo. Darowizna jest też pewną formą „pozytywnej energii” – podziękowaniem za wiedzę, którą tutaj zdobywasz. Media obywatelskie, jak nasz portal, nie mają dochodów z prenumerat ani nie są sponsorowane przez bogate korporacje by realizowały ich ukryte cele. Musimy radzić sobie sami. Jak możesz pomóc? Dowiesz się TUTAJ. Z góry dziękuję za wsparcie i nieobojętność!

Poglądy wyrażane przez autorów i komentujących użytkowników są ich prywatnymi poglądami i nie muszą odzwierciedlać poglądów administracji "Wolnych Mediów". Jeżeli materiał narusza Twoje prawa autorskie, przeczytaj informacje dostępne tutaj, a następnie (jeśli wciąż tak uważasz) skontaktuj się z nami! Jeśli artykuł lub komentarz łamie prawo lub regulamin, powiadom nas o tym formularzem kontaktowym.