Pato-szkoła w PRL. Jak udało nam się przeżyć? 

Liczba wyświetleń: 1060

Na tak postawione pytanie, dość creepy przyznaję, nie wiem, jak odpowiedzieć. Po prosto przemieliło nas, wbiło do głowy historyczny i dialektyczny materializm, dziś odrzucony nawet przez „rotweilera Darwina”, czyli profesora Richarda Dawkinsa. Przeżyliśmy, bo nie było w PRL wielu z tych obecnie masowo importowanych z Zachodu socjopatologii. Nie było świerszczyków w kioskach „Ruchu”, ani z drugiej strony pism typu „Nie z tej Ziemi” czy „Czwartego Wymiaru” (chyba ten drugi do dziś się ukazuje, ale cienko przędzie, jak większość wszystkich czasopism). Nagle, jak za dotknięciem różdżki 4 czerwca 1989 „skończył się w Polsce komunizm”, jak powiedziała te słynne słowa prowadząca wieczorne „Wiadomości” spikerka. „A spiker cedził ostre słowa, od których nagła wzbierała złość”. I jeszcze: „nocą przy małym tranzystorze mróz mi pokąsał mózg i dłonie spikera, chłodny głos sprawił, że wiem już, jak się tonie”.

Indoktrynacja i pranie mózgów w szkole PRL dotyczyć miało wszystkiego. Rodzice nie mieli nic do powiedzenia w sprawie programu nauczania, narzucanego odgórnie nie przez kuratoria oświaty (cóż za słowo, nawiązujące do mitycznej epoki Oświecenia, ale nie w sensie buddyjskim), ale płynące z jeszcze wyższych poziomów politycznej piramidy, prawdopodobnie od wspomaganych przez filozofów marksistwoskich (nawet uczelnie techniczne miały katedrę „filozofii Marksa”) politruków z KC PZPR. Szkoła powszechna, jak nazywano w czasach II RP jest wynalazkiem socjotechnicznym epoki Oświecenia, a może nawet XVI wieku, niesłusznie zwanego zresztą „złotym”. Wcale nie był tak złoty, jak jedna z dwóch kopuł kaplicy Zygmuntowskiej na Wawelu. Ale to szczegół, w tym artykule nieistotny. Tak czy siak, faktycznie uniwersytety powstały w Europie w średniowieczu i przy pomocy Kościoła. Tyle, że poziom scholastyki był tragiczny. Europa zaczęła „wyprzedzać” inne rejony świata, szczególnie Arabów i Chiny dopiero od wynalezienia maszyny parowej, może jeszcze ruchomej czcionki. To na wschodzie przechowano elitarną wiedzę starożytności, gdy w Europie szalała inkwizycja. Koło, alfabet i inne wynalazki (pierwszy szpital psychiatryczny, nie będący więzieniem, powstał o ile pamiętam w Kairze w XI wieku) – to nie europejskie wynalazki. Odkrycia geograficzne też zostały zmanipulowane przez wzór „białego, heteroseksualnego, zdrowego psychicznie i silnego fizycznie mężczyzny”. Nawet dziś GenAI stereotypowo ukazuje eurocentryczny wzór „białego mężczyzny” i podobnie schematycznie (i zarazem wykluczająco) pozostałe rasy ludzkie. Tu koniec dygresji.

Szkoła w PRL miała wychować „obywatela”. Posłusznego władzy trybika w społeczeństwie bez religii („and no religion too”), kierowanego dyrektywami z pożółkłych manuskryptów marksistów i freudystów, ale tych ostatnich akurat mniej doceniano (jedynie jawny ateizm Freuda, ale Junga już nie tolerowano). Miał to być obywatel kosmopolityczny, bez uprzedzeń i „odchyleń prawicowo-nacjonalistycznych”, kierujący się w życiu techniką, pragmatyzmem, utylitaryzmem, mający na wzór oświeceniowych „dyletantów” (nie było to wtedy określenie pejoratywne) posiadać szeroką wiedzę „materialistyczną” o świecie z naciskiem na ateizm co najmniej praktyczny, a najlepiej – także podbudowany teoretycznie na przybudówkach katedr politechnicznych.

Modne były zawody inżynierskie. Niechętnie patrzono na „humanistów”, tych burżujów (!). Cenzurowano lektury, a lekcje były ułożone tak, jak szufladki w czytelni – osobno fizyka, osobno chemia, osobno matematyka. Jest to absurd, bo językiem wszystkich nauk ścisłych jest matematyka, poza tym chemia opiera się na fizyce, a na chemii – nauki przyrodnicze. Geografia i inne przedmioty (słynne ZPT, czyli zajęcia praktyczno-techniczne i papier milimetrowy), jak choćby zwłaszcza niezakłamana historia były gorzej widziane. Język polski oczywiście, tyle, że uczono nas gramatyki, zapominając o tym, co odkrył Noam Chomsky, słynny naukowiec, że rodzimy się ze strukturą gramatyczną (natywną) i nie ma potrzeby uczenia gramatki ojczystego języka. Struktury gramatyczno-fleksyjno-składniowe są wrodzone, co do tego nie ma już lingwistyka wątpliwości. I to samo dotyczyło innych przedmiotów, a w sumie składało się na tak zwany w teorii pedagogiki „encyklopedyzm”, polegający na tym, żeby wiedzieć po pierwsze, jak najwięcej, najlepiej – wszystko, co można w ogóle na tym etapie „dziejowym” wiedzieć, po drugie – wiedzieć powierzchownie, ale ze wszystkich przedmiotów, po trzecie – odsuwać specjalizację na okres najlepiej studiów.

Tyle, że wtedy studentów było 5% społeczeństwa, większość kończyła edukację najwyżej na jakichś policealnych szkołach, 30% miało wykształcenie podstawowe, kolejne 30% kończyło technika 5-letnie albo 3-letnie zawodówki, które nota bene nie były takie złe, bo przynajmniej – choć bez koniecznego tła – dawały jak to się mówiło wtedy „porządny fach” czy „konkretny zawód”. I było w tym trochę racji, może więcej niż trochę. W latach 1990. nagle inżynierowie odpłynęli, a pojawili się wszędzie „humaniści”. Niestety, z wiedzą bez kontekstu nauk ścisłych, począwszy co najmniej od poziomu fizyki, żadna humanistyka się udać nie może. Świat jest bowiem prawdopodobnie złożony hierarchicznie, a jego podstawą informacja, choć na razie nie mamy na to twardych dowodów.

Nie przedłużając, szkoła w PRL była publiczną, opłacaną przez podatników, pralnią małych umysłów. Dziś widać tego efekty, podobnie jak fatalnie prowadzonej katechizacji. Wiemy coś z tego, coś z tamtego, ale w sumie widzimy drzewa, ale nie las. Dziś jest odwrotnie – na fali „pól wiedzy” czy lepiej – „bloków edukacyjnych” miesza się wszystko ze wszystkim. Już wtedy w szkołach średnich były profile klasowe – ktoś wybierał „mat-fiz”, ktoś „bio-chem”, ktoś „poszerzony niemiecki”, etc. To nie był głupi pomysł i należałoby wrócić. Bo „bloki przedmiotowe” nijak się mają do modnych w XX wieku szkół alternatywnych, w rodzaju słynnego projektu „Montressori”, nastawionego jedynie na rozwój, szczególnie w sztukach (plastyka, muzyka, literatura) i w szerokim spojrzeniu na świat.

Kilka lat temu ktoś mi powiedział, że do sukcesu w życiu potrzebne są wysokie kompetencje nie „miękkie” (jakie?), ale twarda wiedza z dwóch obszarów: 1) komputery, programy; 2) języki obce. Dziś to drugie chyba nieco się zdezaktualizowało. Jeśli więc nie będzie solidnej edukacji cyfrowej w Polsce, pozostaniemy montownią i dystrybutorem siły roboczej. Osobiście codziennie uczę się czegoś nowego z informatyki, która też była fatalnie nauczana w liceum, bo nikomu się nie śniło o Internecie, komputery ledwo dostały twarde dyski (zamiast magnetofonów, a później – dyskietek miękkich) i były połączone co najwyżej w „ethernet” czy „intranet”. Było to w I połowie lat 1990. Musiało minąć trzydzieści lat, aby ludzie w Polsce zrozumieli, że przyszłością są komputery. Na Zachodzie zrozumieli to już w połowie XX wieku. Cóż, mamy czas. Oby go tylko nie przegrilować.

Autorstwo: Rafał Sulikowski
Źródło: WolneMedia.net

TAGI: Indoktrynacja, PRL - Polska Rzeczpospolita Ludowa, Szkolnictwo, Szkoła, Wspomnienia

Poznaj plan rządu!

OD ADMINISTRATORA PORTALU

Hej! Cieszę się, że odwiedziłeś naszą stronę! Naprawdę! Jeśli zależy Ci na dalszym rozpowszechnianiu niezależnych informacji, ujawnianiu tego co przemilczane, niewygodne lub ukrywane, możesz dołożyć swoją cegiełkę i wesprzeć "Wolne Media" finansowo. Darowizna jest też pewną formą „pozytywnej energii” – podziękowaniem za wiedzę, którą tutaj zdobywasz. Media obywatelskie, jak nasz portal, nie mają dochodów z prenumerat ani nie są sponsorowane przez bogate korporacje by realizowały ich ukryte cele. Musimy radzić sobie sami. Jak możesz pomóc? Dowiesz się TUTAJ. Z góry dziękuję za wsparcie i nieobojętność!

Poglądy wyrażane przez autorów i komentujących użytkowników są ich prywatnymi poglądami i nie muszą odzwierciedlać poglądów administracji "Wolnych Mediów". Jeżeli materiał narusza Twoje prawa autorskie, przeczytaj informacje dostępne tutaj, a następnie (jeśli wciąż tak uważasz) skontaktuj się z nami! Jeśli artykuł lub komentarz łamie prawo lub regulamin, powiadom nas o tym formularzem kontaktowym.