Sygnały zauważone – 18.05.2025
Przegląd bieżących wiadomości z kraju i ze świata z Serwisu Informacyjnego „Myśli Polskiej”.
Polska. Odbywa się pierwsza tura wyborów, podczas której Polacy oddadzą głos na nowego prezydenta. Prawo do głosowania, czyli czynne prawo wyborcze, ma każdy obywatel Polski, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat. Na kartach do głosowania znajdą się nazwiska 13 kandydatów. Do zamknięcia lokali o godzinie 21:00 obowiązuje cisza wyborcza.
Polska. Kilkadziesiąt przypadków złamania ciszy wyborczej. Ciszę wyborczą złamało między innymi dwóch polityków KO: poseł Piotr Głowski i wiceminister sprawiedliwości Arkadiusz Myrcha, o czym poinformował „Onet”.
Polska. Byli premierzy Jan Krzysztof Bielecki i Leszek Miller oraz prezydent Bronisław Komorowski spierali się o strategię administracji USA i szanse na pokój w Ukrainie w programie „Prezydenci i premierzy” w Polsat News. Jan Krzysztof Bielecki podkreślał, że „Kijów nie ma siły dalej walczyć i bronił zaangażowania Waszyngtonu”. Leszek Miller stwierdził: „Pokój jest wynikiem pozycji militarnej, którą zajmują obie czy więcej stron (…). Jak spojrzymy na mapę to widzimy pozycję negocjacyjną Rosji i Ukrainy. (…) Putin mówi wyraźnie: proponuję układ terytorium za pokój. Ustąpicie w sprawie terytorium, przyniosę wam pokój” Na pytanie – „czy Ukraina powinna zgodzić się na rosyjskie roszczenia” – premier Miller odpowiedział „Oczywiście, że powinna”. Inne zdanie ma b. prezydent Bronisław Komorowski: „Niech pan nie opowiada bajek. Ci ludzie giną za niepodległość swojego kraju. (…) Ja i wielu innych polityków świata zachodniego ma pretensje do Trumpa o to, że on nie dba o wzmocnienie pozycji negocjacyjnej Ukrainy, tylko zrobił wiele, by wzmocnić pozycję Putina”.
Polska. Ambasada Rosji w Warszawie zorganizowała wystawę pod tytułem „Wyzwolenie Europy”. Na wystawie pokazano 30 unikatowych fotografii z lat 1944-1945 obrazujących ostatnie momenty wojny oraz proces odbudowy. Wiele z nich jest po raz pierwszy prezentowanych publicznie. Aleksandr Jakowenko z Russia Today powiedział: „Polska zajmuje szczególne miejsce w historii II wojny światowej. Będąc pierwszym krajem w planach podboju (…) doświadczyła wszystkich okropności tych wydarzeń”. Ambasador Federacji Rosyjskiej Siergiej Andriejew powiedział: „Bez naszego zwycięstwa w większości krajów europejskich i wielu poza jej granicami nie byłoby teraz ani wolności, ani demokracji, a same kraje, w tym Polska, po prostu nie istniałyby na mapie”. Wystawę miała okazję zobaczyć delegacja redakcji „Myśli Polskiej”.
Unia Europejska. Radio Zet i inne media pytają: „Czy Amerykanie wycofują się z Europy?” Ambasador USA przy NATO Matthew Whitaker stwierdził: „Stany Zjednoczone rozpoczną rozmowy z partnerami na temat redukcji amerykańskiego kontyngentu w Europie”. USA zamierzają rozpocząć rozmowy z partnerami w tej sprawie po szczycie NATO w Hadze. Ten ma zgromadzić przedstawicieli 32 państw członkowskich Sojuszu oraz kluczowych partnerów. Odbędzie się w dniach 24–25 czerwca. Prasa zachodnioeuropejska uważa, że Stany Zjednoczone w ramach cięć chcą wyprowadzić z Europy znaczną część swojego wojska.
Stany Zjednoczone. Sekretarz Stanu USA Marco Rubio powiedział, że Stany Zjednoczone zaprzestaną prób pośredniczenia w zawarciu porozumienia pokojowego między Rosją a Ukrainą w ciągu kilku dni, jeśli nie pojawią się wyraźne oznaki, że takie porozumienie jest możliwe. Rzecznik Kremla Dmitrij Pieskow stwierdził, że w sprawie zakończenia konfliktu zbrojnego na Ukrainie „pewien postęp można już zauważyć. (…) Rosja jest zaangażowana w rozwiązanie tego konfliktu, zabezpieczając własne interesy i jest otwarta na dialog. Kontynuujemy tę praktykę”.
Stany Zjednoczone. W poniedziałek o 16:00 czasu polskiego prezydent USA Donald Trump będzie rozmawiał z prezydentem Federacji Rosyjskiej Władimirem Putinem. Zapowiedział to sam prezydent USA na swojej platformie Truth Social. Tematami rozmowy będą wojna na Ukrainie oraz kwestie handlowe.
Stany Zjednoczone. Potężne burze i tornada uderzyły w stany Środkowego Zachodu i Południa USA. Łącznie zginęło co najmniej 27 osób. Najwięcej poszkodowanych odnotowano w Kentucky, gdzie zginęło 18 osób.
Rosja. Szef MSZ Rosji Siergiej Ławrow i Sekretarz Stanu USA Marco Rubio odbyli rozmowę telefoniczną, podczas której rosyjski minister wyraził zadowolenie z roli USA w rozmowach między Rosją a Ukrainą. Strona amerykańska stwierdziła w swoim komunikacie: „Sekretarz Rubio z zadowoleniem przyjął porozumienie w sprawie wymiany więźniów osiągnięte podczas rozmów Ukraina-Rosja 16 maja w Stambule i przekazał zdecydowane przesłanie prezydenta Trumpa: Stany Zjednoczone są zaangażowane w osiągnięcie trwałego zakończenia wojny rosyjsko-ukraińskiej”.
Rosja. Według dziennikarza Piotra Kaszuwary delegacja rosyjska domagała się od Ukrainy, w czasie rozmów pokojowych w Turcji: 1) Natychmiastowego wycofani wojska z Doniecka, Ługańska, Zaporoża i Chersonia., 2) Przyjęcia modelu austriackiego czyli neutralności. Ukraina bez obcych wojsk i broni masowego rażenia., 3) Ukraina musiałaby się zobowiązać respektowanie praw rosyjskojęzycznych mieszkańców i zaprzestać banderowskiej propagandy. 4) Zrzeczenia się odszkodowań za straty powstałe w czasie konfliktu.
Rosja. Jak poinformowało dowództwo Floty Bałtyckiej: „Załogi małych okrętów zwalczania okrętów podwodnych (MPK) Zielenodolsk i Kazaniec Floty Bałtyckiej przeprowadziły ćwiczenia taktyczne na poligonach morskich na Morzu Bałtyckim, mające na celu wyszukiwanie i niszczenie okrętów podwodnych symulowanego przeciwnika, przy symulowanym użyciu systemów uzbrojenia zwalczania okrętów podwodnych”.
Ukrainie. Kijów w czasie wojny zawiesił standardowe procedury i zaryzykował przy zakupie broni milionowe transakcje z pośrednikami. Wielu z nich okazało się hochsztaplerami, często bez zaplecza ani certyfikatów. W efekcie Ukraina straciła 770 mln dolarów zaliczek, a broń nigdy nie dotarła na front – podaje „Financial Times”. Jako przykład gazeta podaje sprawę 28-letniego Amerykanina Tannera Cooka z Arizony. Człowiek ten prowadził mały sklep z amunicją. W 2022 roku podpisał z Ukrainą kontrakt wart 49 mln euro, obiecując dostawy pocisków i min moździerzowych. Otrzymał 17 mln euro zaliczki. Sprzętu nie dostarczył, pieniędzy nie zwrócił. Szefowa Agencji Zamówień Obronnych Ukrainy Maryna Bezrukova, próbowała ucywilizować te procesy, ale została zwolniona za rzekomo za zbytnie „ujawnianie” danych o przetargach.
Ukraina. Amerykański Regulus Global w dalszym ciągi nie dostarczył zamówionej w 2022 roku amunicji. Chodzi o kaliber 155 mm o wartości nawet 1,7 mld dolarów. Ukraiński pośrednik państwowy Spetstechnoexport, przekazał Regulusowi ponad 160 mln dolarów. Firma twierdzi, że zainwestowała w łańcuch dostaw, ale według Kijowa znaczna część pieniędzy została użyta niezgodnie z umową.
Ukraina. Szef MON-u Ukrainy Ołeksij Reznikow ujawnił w jaki sposób liczne firmy handlujące bronią, traktowały Ukrainę w początkach wojny. Szef MON Ukrainy powiedział: „Mam to w magazynie, powiedział handlarz. Kup albo sprzedam twojemu wrogowi. Wzrost cen przypominał szaleństwo znane z początku pandemii. Amunicja kalibru sowieckiego podrożała czterokrotnie w kilka miesięcy”. Informacje podał „Money”.
Ukraina. Według Radia Maryja „Ukraina nie ustaje w banderowskich kłamstwach i dalej gloryfikuje zbrodniarzy i ludobójców. Jako przykład Radio Maryja podało tekst na bardzo popularnym ukraińskim portalu „UkrInform”, który rozmywał odpowiedzialność Ukraińców za zbrodnie w Puźnikach. Jak przypomina RM W lutym 1945 bandy UPA przy wsparciu ukraińskiej ludności spalili wieś Puźniki w obwodzie tarnopolskim na Ukrainie. W brutalny sposób zamordowali nawet 130 polskich mieszkańców. Po ośmiu latach przerwy Polacy znów dostali od Ukrainy zgodę na odnalezienie swoich przodków. Już odnaleziono fragmenty szkieletów 42 kobiet, mężczyzn i dzieci. Portal „UkrInform” zamieścił wypowiedź ukraińskiego historyka Serhija Woljaniuka dotyczący tej sprawy: „Ukraińskie podziemie nie przeprowadziło w latach 1943–1944 żadnych działań przeciwko Puźnikom, a UPA nie prowadziła działań ofensywnych”. Łukasz Jastrzębski z Klubu Myśli Polskiej w Katowicach napisał: „Ukraińcy stosują zasadę złodzieja złapanego za rękę, który twierdzi: to nie moja ręka. Za chwilę usłyszymy, ze to NKWD, Rosjanie lub sami Polacy się wymordowali. Ta sytuacja jest efektem bezrozumnego wspierania Ukrainy przez rządzących Polską. Kolejne rządy nie miały odwagi upominać się o prawdę. Przez dziesiątki lat z niezrozumiałych powodów prawie wszyscy milczeli na temat nieludzkich zbrodni popełnionych przez Ukraińców. Do dzisiaj wielu próbuje wybielać na przykład Banderę, by wspomnieć tylko zmarłego premiera Olszewskiego”.
Węgry. Partia Fidesz kierowana przez premiera Viktora Orbana, przedłożyła projekt ustawy o „przejrzystości życia publicznego”. Media nazwały go „ustawą antysorosowską”. Projekt zakłada surowe działania przeciwko wszystkim organizacjom, które „naruszają suwerenność Węgier, prowadząc działania wpływające na życie publiczne przy wsparciu z zagranicy”. Projekt dotyczy: ochrony suwerenności, ochrony węgierskiej konstytucji (jedność i spójność wszystkich Węgrów, chrześcijańskiej kultury Węgier, małżeństwa jako wyłącznego związku mężczyzny i kobiety). Według Fideszu ustawa uniemożliwi działalność tym, którzy chcą pchać Węgry w cudze wojny. Urząd Ochrony Suwerenności będzie wnioskował do rządu o wpisanie organizacji działających w imieniu obcych do specjalnego rejestru. Po wpisaniu do rejestru osoby prywatne nie mogą na nie przeznaczać jednego procenta podatku dochodowego. Darczyńcy muszą pisemnie zadeklarować, że ich datek nie zawiera żadnych „dotacji zagranicznych”. Organizacje wpisane do rejestru nie mogą otrzymywać zagranicznych darowizn bez zgody państwa. Jeśli dana organizacja otrzyma nieautoryzowane darowizny z zagranicy, musi zapłacić wysoką grzywnę, a nawet delegalizacją. Projekt nie przewiduje możliwości odwołania się od wpisu do rejestru.
Słowacja. Premier Słowacji Robert Fico wypowiedział się możliwości przeprowadzenia referendum w sprawie zniesienia sankcji wobec Rosji. Premier Słowacji stwierdził: :Nie sądzę, że referendum w tej sprawie jest potrzebne, ale jeśli do niego dojdzie, to je poprę”. W Słowacji pojawiły się już petycje wzywające do zorganizowania referendum w sprawie zniesieniu sankcji przeciw Rosji. Pomysł ten poparło już blisko 400 000 obywateli tego liczącego 5,5 mln mieszkańców kraju.
Słowacja. Premier Słowacji Robert Fico stwierdził „Rosja przystosowała się już do radzenia sobie ze skutkami nałożonych sankcji. Jak dodał, bardziej szkodzą one Europie, niż samej Rosji”. Premier Fico zapewnił ponadto, że popiera dążenie do pokoju, a nowe unijne sankcje jedynie pogarszają stosunki między Ukrainą a Rosją. Zapowiedział, że jego rząd będzie wetował sankcje, które mogą zaszkodzić Słowacji.
Rumunia. W Rumunii odbywa się II tura powtórnych wyborów prezydenckich. Rywalizuje suwerenista i przeciwnik wojny George Simion i euro-liberał i stronnik Ukrainy Nicusor Dan. Sondaże dają im bardzo wyrównane szanse.
Rumunia. Rumuński rząd wprowadził nowe przepisy cenzorskie dotyczące treści online, które mają na celu „przeciwdziałanie rosyjskiej dezinformacji”. Opozycja suwerenistyczna z prawej i lewej strony twierdzi, że przepisy te utrudniają wyrażanie opinii w mediach społecznościowych i są końcem demokracji w Rumunii. Przepisy zobowiązują platformy do usuwania treści w ciągu pięciu godzin i wprowadzają grzywny w wysokości ponad połowy przeciętnej rocznej pensji. Od kwietnia wydano ponad 4000 nakazów usunięcia treści, z których większość dotyczy TikToka. Z prośbą do Komisji Europejskiej o interwencję w sprawie „cenzurowania wolności obywateli” przez rumuńskie instytucje wystąpił eurodeputowany Ilie Dan Barna.
Watykan. Stany Zjednoczone nie chcą, by to Watykan był pośrednikiem w rozmowach pokojowych między Rosją, a Ukrainą. Sekretarz Stanu USA Marco Rubio stwierdził, że: Stolica Apostolska „nie będzie pośrednikiem”, zaznaczając rolę Watykanu, a także jego zaangażowanie w znalezienie rozwiązania wojny między Ukrainą i Rosją. Dosadniej określił to amerykański komentator polityczny John G. White: „Watykan nie rozumie interesu polityczno-ekonomicznego Stanów Zjednoczonych, więc nie może być rozjemcą Rosji i Ukrainy„. Kilka dni wcześniej papież Leon XIV zaproponował, że udostępni Stolicę Apostolską jako lokalizację rozmów pokojowych między Rosją a Ukrainą.
Watykan. Papież Leon XIV powiedział: „Nauka społeczna Kościoła z jej spojrzeniem antropologicznym chce umożliwiać prawdziwy dostęp do kwestii socjalnych”. Papież apeluje również, o „wysłuchanie ubogich”.
Niemcy. „Sueddeutsche Zeitung” pisze, że niemiecki rząd kierowany przez Angelę Merkel wspierał handel gazem z Rosją i budowę gazociągu Nord Stream 2. Starał się sprawiać wrażenie, że jest neutralny i nie ma wpływu na decyzje związane z tym projektem. Zastosował zasadę „dobra mina do złej gry”. Redakcja przeanalizowała 63 dotychczas nieznane dokumenty przekazane jej przez Urząd Kanclerski, które udało się zdobyć dziennikarzom dopiero po wkroczeniu na ścieżkę sądową. „Sueddeutsche Zeitung” pisze, że dzięki umowie zawartej przez niemiecki koncern BASF z Gazpromem, ten pierwszy przejął udziały w polach naftowych w Syberii Zachodniej. W zamian Gazprom otrzymał sieć zbiorników gazu na terenie Niemiec od spółki Wintershall, i przy tej okazji została podpisana umowa na budowę Nord Stream 2.
Włochy. Premier Włoch Giorgia Meloni i kanclerz Niemiec Friedrich Merz spotkali się w sobotę w Rzymie, aby omówić aktualną sytuację w Ukrainie oraz perspektywy zakończenia wojny. Niemiecki kanclerz stanowczo wykluczył możliwość wysłania wojsk do Ukrainy, uznając takie rozwiązanie za „nierealne politycznie”.
Włochy. Premier Włoch Giorgia Meloni odniosła się do rozmów w Turcji nazywając je „pierwszym nieśmiałym krokiem ku procesowi pokojowemu”. Dodała również, że „w tak delikatnym momencie, jak trzeba porzucić narodowe interesy, które grożą podminowaniem jedności Zachodu, która zawsze ma fundamentalne znaczenie i pozostanie fundamentalna”.
Portugalia. Lider suwerenistycznej Partii Chega Andre Ventura zasłabł podczas wiecu wyborczego w Portugalii. To już drugi taki incydent w tym tygodniu, co budzi pytania o jego stan zdrowia przed nadchodzącymi wyborami parlamentarnymi. Prawdopodobną przyczyną zasłabnięcia był skurcz przełyku spowodowany refluksem żołądkowo-przełykowym i wysokim ciśnieniem krwi. Nie wiadomo jednak co jest przyczyną tych skurczy. Sondaże wskazują, że antybrukselska Chega może zdobyć trzecie miejsce w nadchodzących wyborach z poparciem ok. 16%.
Estonia. Tallinn znów zwiększy wydatki na obronność. Od 2026 roku mają sięgnąć 5,4% PKB. Minister obrony Hanno Pevkur określił ją jako „historyczną” i „przełomową”.
Litwa. Szef MSZ Litwy Kęstutis Budrys chce większego zmilitaryzowania Bałtyku przez państwa NATO. Szef litewskiego MSZ-tu stwierdził: „Musimy nie tylko kontynuować misję NATO na Morzu Bałtyckim Baltic Sentry, ale także ją rozwijać. Rosnąca aktywność „floty cieni” oznacza również większe ryzyko militarne (…) musimy nie tylko rozszerzyć listę statków objętych sankcjami, ale także ujednolicić stosowanie sankcji między UE, USA i Wielką Brytanią”.
Turcja. Według szefa MSZ Turcji Hakana Fidana przedstawiciele Ukrainy i Rosji zasadniczo zgodzili się na ponowne spotkanie w Stambule.
Turcja. Ukraiński ekspert wojskowy Iwan Stupak powiedział Deutsche Welle: „Rosjanie nie są obecnie gotowi do rozmów, ponieważ mają przewagę na froncie”. Według niego najbliższe rozmowy pokojowe mogą nastąpić dopiero w październiku.
Turcja. Prezydent Turcji Recep Tayyip Erdogan stwierdził: „Odkryliśmy na Morzu Czarnym złoża gazu wynoszące 75 mld metrów sześciennych. Taka ilość gazu naturalnego pozwoli zaspokoić potrzeby tureckich gospodarstw domowych przez około 3,5 roku”. Prezydent Recep Tayyip Erdogan ogłosił również, że Turcja będzie mieć nową elektrownię jądrową. Dodał, że jego planem jest uczynienie z Turcji państwa całkowicie niezależnego energetycznie od obcych. Budowa pierwszej elektrowni atomowej w Turcji ruszyła w 2018 roku i według ostatnich komunikatów władz, konstrukcja pierwszego reaktora jest gotowa w 90%. Docelowo ma dostarczać około 10% zużywanej w kraju energii. Za projekt odpowiada rosyjski koncern państwowy Rosatom.
Izrael. Izraelska armia rozpoczęła nową ofensywę, mającą na celu przejęcie kontroli nad wybranymi obszarami Strefy Gazy. Do głównych założeń operacji Rydwany Gedeona ma należeć zdobycie strategicznych punktów w regionie i przejęcie kontroli nad dostawami pomocy humanitarnej. Według palestyńskich władz tylko, w ciągu ostatniej doby w Strefie Gazy w wyniku izraelskich ataków do szpitali trafiło 459 rannych osób, a spod gruzów wydobyto już ciała 153 zabitych. Liczba ofiar może być jednak zdecydowanie wyższa, gdy ekipy ratunkowe mają trudności z dotarciem do wszystkich poszkodowanych. Od początku zaostrzenia konfliktu w Strefie Gazy w październiku 2023 roku zostało zabitych ok. 53 300 Palestyńczyków, a ponad 120 000 zostało rannych.
Irak. Obraduje Liga Arabska. Liderzy krajów arabskich deklarują wspomaganie procesu pokojowego między Izraelem i Palestyną oraz pomoc przy odbudowie Strefy Gazy. Premier Iraku Mohammad Szija as-Sudani, zapowiedział, że jego kraj będzie pracował nad ustanowieniem arabskiego funduszu na rzecz odbudowy Strefy Gazy, do którego Bagdad wpłaci 20 mln dolarów. Podobną sumę deklaruje Liban. Prezydent Egiptu Abdel Fatah el-Sisi podkreślił, że jego kraj w koordynacji z Katarem i Stanami Zjednoczonymi podejmuje działania na rzecz osiągnięcia zawieszenia broni między Izraelem i Hamasem. Poinformował też, że Egipt zorganizuje międzynarodową konferencję poświęconą odbudowie Strefy Gazy.
Irak. Przebywający w Iraku na obradach Ligi Arabskiej Prezydent Palestyny Mahmud Abbas, wezwał Hamas do oddania władzy w Strefie Gazy i złożenia broni na ręce władz palestyńskich.
Irak. Przebywający w Iraku Sekretarz Generalny ONZ Antonio Guterres oświadczył, że „nic nie usprawiedliwia zbiorowej kary dla palestyńskiego narodu”. Bardzo krytycznie wypowiedź jest komentowana w Izraelu.
Republika Południowej Afryki (RPA). Kilku uzbrojonych mężczyzn zastrzelili ośmiu klientów baru w Durbanie. Strzelaniny są powszechne w RPA, a często stoją za nimi zorganizowane gangi. Według policyjnych statystyk w RPA dochodzi do około 75 morderstw dziennie. W ubiegłym roku tylko między październikiem a grudniem zamordowano 6953 osoby. Znaczna część ofiar to osoby nieletnie.
Autorstwo: łj, mj, sp
Ilustracja: WolneMedia.net (CC0)
Źródło: MyslPolska.info