Liczba wyświetleń: 865
Okazuje się, że czas nie jest tak mocno zakorzenioną uniwersalną ideą, jak dotąd sądzono. W Amazonii żyje bowiem plemię Amondawa, w którego języku nie ma nawet określenia na czas (Language and Cognition).
Zespołem kierował psycholog prof. Chris Sinha z Uniwersytetu w Portsmouth. Badano, w jaki sposób Amondawa mówią i myślą o czasie. Przez 2 miesiące przedstawiciele różnych specjalności, w tym lingwista Wany Sampaio i antropolog Vera da Silva Sinha, próbowali dociec, jak język plemienia przekazuje idee w rodzaju “następny tydzień” lub “zeszły rok”. Okazało się, że takie koncepty w ogóle nie występują. Dla Amondawa czas dzieli się tylko na dzień i noc oraz pory suchą i deszczową. Co ciekawe, akademicy stwierdzili, że badani Indianie nie mają wieku. Zamiast liczyć lata, członkowie plemienia zmieniają tylko imiona, które odzwierciedlają etap życia czy pozycję w grupie i tak np. dziecko oddaje swoje imię noworodkowi, a samo przybiera inne.
“Dla Amondawa czas nie istnieje w taki sposób jak dla nas. Teraz już bez żadnych wątpliwości możemy powiedzieć, że istnieje przynajmniej jeden język i kultura, która nie ma konceptu czasu jako czegoś mierzalnego, odliczanego czy stanowiącego przedmiot abstrakcyjnych rozważań. To nie znaczy, że Amondawa istnieją poza czasem, oni po prostu żyją raczej w świecie wydarzeń niż postrzegają te zdarzenia jako umieszczone w czasie.”
Prof. Sinha wyjaśnia, że “dysponujemy tyloma metaforami na oznaczenie czasu i jego przemijania – myślimy nawet o czasie jako rzeczy – [..] że zaczęliśmy uważać, że są one obiektywne, a to nieprawda. Stworzyliśmy te metafory i one stały się naszym sposobem myślenia. Amondawa nie mówią i nie myślą w ten sposób, chyba że uczą się innego języka.”
Brytyjczycy podkreślają, że nie spodziewali się takiego odkrycia. Badali już wcześniej ten język i teraz chcieli się zająć jego przenośniami.
“Byliśmy zaskoczeni, widząc, że metafory czasu i abstrakcyjna idea czasu zwyczajnie nie występują.” Sinha słusznie zauważa, że w wielu amazońskich językach, w tym w języku Amondawa, nie ma cyfr i liczb powyżej naszej piątki. Jak można się domyślić, bez tego czasu nie da się zmierzyć. Wygląda więc na to, że pojęcie czasu nie jest wrodzone i stanowi raczej wynik doświadczenia. “Jedynym realnym biologicznym zegarem jest starzenie się naszych ciał. Wszystkie nasze złożone koncepty czasu są wynalazkami kultury […].”
Naukowcy przypominają, że 24-godzinna doba i konwencja 60-sekundowej minuty i 60-minutowej godziny to wynalazek Babilończyków. Tak do nich przywykliśmy, że przyjmujemy je za pewnik i coś naturalnego. Bez kalendarza i rozbudowanej koncepcji czasu nie zbudowalibyśmy naszej cywilizacji, jednak koszty postępu są ogromne – z naszego przyjaciela czas stał się najgorszym wrogiem, który pogania do ciągłej pracy.
Amondawa to jedna z 3 podgrup ludu Uru-Eu-Uaw-Uaw, które zamieszkują brazylijski stan Rondônia. Język Amondawa jest zagrożony wyginięciem. Powoli zastępuje go portugalski.
Opracowanie: Anna Błońska
Na podstawie: University of Portsmouth
Źródło: Kopalnia Wiedzy
Poznaj plan rządu!
To dlatego zapewne, że w Amazonii nie rosną jabłonie z zakazanymi owocami.
Piękne oczy mają..
Pojęcie czasu jest ispirowane naturą. To nie jest wytwór kultury.
“Pulsary” zegarki Seiko Corporation – wytwór kultury tech – inspirowane są życiem gwiazd.
Fenomenalna dokładność rytmiczna pulsarów to wytwór kultury?
Pulsar wysyła regularny sygnał fal radiowych,wykrywany teleskopem radiowym. Stanowi on standard dokładności pomiaru czasu. Znamy ponad 600 pulsarów. Dokładność niektórych z nich jest co do jednej sekundy na 10 milionów lat.
Sa niedościgionym na razie wzorem dla naszych zegarów atomowych.
Pulsar Krab w centrum mgławicy Krab – najbardziej znany.
http://www.youtube.com/watch?v=9ioriGSOaLg
Jego wybuch był widoczny na ziemi w środku dnia i oświetlał całą mgławicę.
a gwiazda, z której powstał, była odległa o 5000 lat świetlnych.Pulsary znane są jako narzędzia nawigacji dla astronomów. Zapewne pomogą w perfekcji odliczaniu czasu na ziemi?
Kosmos ma swoje życie, wszystko pracuje i się zmienia w czasie.
“Lepiej być o trzy godziny za wcześnie niż o minutę za późno” (William Shakespeare)
Eandra, to o czym piszesz, dla nich mieści się w tych samych kategoriach, co pory roku, czy dzień i noc.
Odniosłam się nie do ich wyobrażeń tylko do wniosków badaczy, które uważam za ponaciągane.
Odmierzanie interwałów czasowych jest konieczne tylko w przypadku rozwoju technologicznego (choć być może tylko do pewnego etapu). W przypadku Amondawa zrozumiałym jest, dlaczego z tego nie korzystają… nie wymyślają tworów ponad potrzeby, by nie utrudniać sobie życia.