Liczba wyświetleń: 1066
Jednym z mało znanych rozdziałów historii jest powszechny głód w Iranie w czasie I wojny światowej, spowodowany brytyjską obecnością w tym kraju. Po rewolucji rosyjskiej w 1917 roku Wielka Brytania stała się główną obcą siłą w Iranie i za ten głód, czy też dokładniej – „ludobójstwo”, odpowiedzialni są Brytyjczycy. W amerykańskich archiwach znajduje się dokument, relacjonujący powszechny głód i rozprzestrzenianie się epidemii w Iranie, w którym liczbę zmarłych z głodu w latach 1917-1919 oszacowano na około 8-10 milionów [1], co czyni go największym ludobójstwem XX wieku, a Iran – największą ofiarą pierwszej wojny światowej [2].
Należy zauważyć, że Iran był jednym z głównych dostawców zboża dla sił brytyjskich, stacjonujących w południowoazjatyckich koloniach imperium. Chociaż skąpe żniwa w tych dwóch latach pogorszyły sytuację, to bynajmniej nie były głównym powodem wystąpienia Wielkiego Głodu. Prof. Gholi Majd z Princeton University pisze w swojej książce “The Great Famine and Genocide in Persia” (“Wielki głód i ludobójstwo w Persji”), że według amerykańskich dokumentów Brytyjczycy uniemożliwili przywóz pszenicy i innych zbóż do Iranu z Mezopotamii w Azji, a także z USA, i że nie dopuszczono do rozładunku statków z pszenicą w porcie Buszehr w Zatoce Perskiej. Profesor Majd twierdzi, że Wielka Brytania celowo stworzyła warunki dla ludobójstwa, żeby zniszczyć Iran oraz skutecznie go kontrolować dla osiągnięcia własnych korzyści. Major M. H. Donohoe opisuje ówczesny Iran jako „krainę spustoszenia i śmierci” [3]. Jednak Brytyjczycy bardzo szybko przystąpili do tuszowania sprawy.
Wielka Brytania ma długą tradycję prób ukrycia faktów i przepisania na własną korzyść historii, której strony są zapełnione spiskami, zatuszowanymi przez rząd brytyjski w celu ukrycia swojego udziału w różnych epizodach, o których powszechna wiedza zaszkodziłaby wizerunkowi kraju. Jednym z oczywistych przykładów jest tzw. „rajd Jamesona” – nieudany zamach stanu przeciwko rządowi Paulusa Krugera w Transwalu (RPA). Ten atak został zaplanowany i wykonywany bezpośrednio przez brytyjski rząd Josepha Chamberlaina na rozkaz królowej Wiktorii [4][5]. W 2002 roku w Republice Południowej Afryki zostały opublikowane wspomnienia sir Grahama Bowera, ujawniające tę prawdę. Oficjalna, przekłamana wersja, znana przez ponad sto lat, skupiała uwagę na Bowerze, obwinionym za ten incydent jako kozioł ofiarny [6].
Zapisy, które zostały zniszczone w celu ukrycia brytyjskich zbrodni na całym świecie, bądź były przechowywane w tajnych archiwach ministerstwa spraw zagranicznych, żeby nie tylko chronić reputację Zjednoczonego Królestwa, ale także uchronić rząd od procesów, świadczą o podejmowanych przez Brytyjczyków staraniach uniknięcia konsekwencji swoich zbrodni. Dokumenty przetrzymywane w Hanslope Park (MSZ) obejmują również raporty na temat „eliminacji” wrogów władz kolonialnych w latach 50. XX w. na Półwyspie Malajskim. Zapisy te pokazują, że ministrowie w Londynie wiedzieli o torturowaniu i mordowaniu powstańców Mau Mau w Kenii i pieczeniu ich żywcem [7]. Zbiory te mogą obejmować także dokumenty związane z irańskim Wielkim Głodem. Dlaczego te zapisy, dokumentujące najciemniejsze tajemnice Imperium Brytyjskiego, były zniszczone lub utrzymywane w tajemnicy? Po prostu dlatego, że mogły wprawić w „zakłopotanie” Rząd Jej Królewskiej Mości [8].
W latach 1845-1852 głód wystąpił w Irlandii i zabił tam jedną czwartą ludności. Był on bezpośrednim i zamierzonym następstwem brytyjskiej polityki, co było intensywnie tuszowane przez rząd brytyjski i koronę, próbujące zrzucić winę na „ziemniaki” [9]. Nawet dziś te głód jest znany na całym świecie jako „głód ziemniaczany”, podczas gdy w rzeczywistości był wynikiem planowanego niedoboru żywności, a zatem celowym ludobójstwem dokonanym przez brytyjski rząd [10].
Prawdziwe oblicze tego głodu jako ludobójstwa zostało udowodnione przez historyka Tima Pata Coogana w jego książce The Famine Plot: England’s Role in Ireland’s Greatest Tragedy (Ukartowany głód. Rola Anglii w największej tragedii Irlandii), opublikowanej przez wydawnictwo Palgrave Macmillan [11]. W USA miała się odbyć ceremonia promująca książkę Coogana, ale amerykańska ambasada w Dublinie odmówiła Cooganowi wizy [12].
Dlatego staje się oczywiste, że udział Wielkiej Brytanii w irańskim wielkim głodzie, który zgładził prawie połowę tamtejszej ludności, nie była bezprecedensowa. Dokumenty publikowane przez brytyjski rząd pominęły to ludobójstwo, po czym historia tej tragedii została zatuszowana przez brytyjski rząd. „Wytyczne w sprawie Iranu” ministerstwa spraw zagranicznych z 1919 roku nie wspominają o niczym, co miałoby związek z Wielkim Głodem.
Julian Bharier, naukowiec, który badał stan ludności Iranu, budował swoje oszacowania irańskiej populacji poprzez „projekcję wstecz” [13], opierając się na danych zawartych we wspomnianych „wytycznych”. W rezultacie zignorował wpływ Wielkiego Głodu na ludność Iranu w 1917 roku. Szacunki Bhariera były wykorzystywane przez niektórych autorów do zaprzeczenia wystąpieniu Wielkiego Głodu lub zminimalizowania jego znaczenia. (…)
Gholi Majd nie był pierwszym autorem, który obalił dane Bhariera dla tego okresu. Gad G. Gilbar w swoim artykule z 1976 roku na temat zmian demograficznych w drugiej połowie XIX wieku i pierwszej dekadzie XX wieku także uznał szacunki Bhariera za ten okres za niepoprawne.
W wyraźnie tendencyjnej recenzji pracy Majda, Willem Floor potwierdza model Bhariera [14], pomimo jego oczywistych braków, i przyjmuje drwiący ton w stosunku do dobrze udokumentowanej pracy Gholiego Majda, żeby podważyć dewastację spowodowaną wywołanym przez Brytyjczyków głodem w Iranie do tego stopnia, że ostatecznie całkowicie zaprzecza on istnieniu takiego ludobójstwa. Również Floor przedstawia niedokładne lub nieprawdziwe informacje, żeby móc zaprzeczyć faktowi, że to Brytyjczycy pozbawili Irańczyków miodu i kawioru na północy, bo jak sam twierdzi, kawior był haram (objęty zakazem religijnym), podczas gdy w rzeczywistości taka fatwa nigdy nie istniała w szyickim prawodawstwie, a według wszystkich dostępnych dekretów kawior jest halal, czyli dopuszczalny na mocy prawa islamskiego. Otóż w owym czasie Rosjanie rozpuścili plotkę, że kawior jest haram, a Wielka Brytania skrzętnie ją wykorzystała.
Kolejna krytyka wysunięta przez Floora polegała na kwestionowaniu, dlaczego Majd w swojej pracy nie korzystał brytyjskich źródeł archiwalnych. Ważniejszym pytaniem jest, dlaczego Majd powinien był korzystać z tych źródeł, skoro całkowicie ignorowały one wystąpienie głodu w Iranie. Wykorzystanie przez Majda głównie źródeł Stanów Zjednoczonych wydaje się być uzasadnione ze względu na to, że w owym czasie stanowisko USA wobec sytuacji w Iranie było neutralne, Stany nawet podejmowały wysiłki udzielenia Irańczykom pomocy żywnościowej. [15]
Autorstwo: Sadegh Abbasi
Źródło oryginalne: English.Khamenei.ir
Tłumaczenie i źródło polskie: PRACowniA4.wordpress.com
O AUTORZE
Sadegh Abbasi jest absolwentem uniwersytetu w Teheranie. Jako student historii pracował również dla różnych irańskich agencji prasowych.
PRZYPISY
[1] Mohammad Gholi Majd, “The Great Famine & Genocide in Iran: 1917-1919”, Lanham: University Press of America, 2013. p.71: https://books.google.com/books?id=5WgSAAAAQBAJ&pg=PA71&lpg.
[2] Stephen J. Sniegoski, “Iran as a Twentieth Century Victim: 1900 Through the Aftermath of World War II”, mycatbirdseat.com, Online: 10.11.2013, Cited: 12.10.2015, http://mycatbirdseat.com/2013/11/iran-twentieth-century-victim-1900-aftermath-world-war-ii/.
[3] Major M. H. Donohoe, “With The Persian Expedition”, London: Edward Arnold, 1919. p. 76.
[4] Michael and Briggs Nelson, “Asa. Queen Victoria and the Discovery of the Riviera”, London: Tauris Parke Paperbacks, 2007. p. 97: https://books.google.com/books?id=6ISE-ZEBfy4C&pg=PA97&lpg.
[5] Graham Bower, “Sir Graham Bower’s Secret History of the Jameson Raid and the South African Crisis, 1895-1902, Cape Town: Van Riebeeck Society, 2002. p. xii: https://books.google.fr/books?id=VFYFZKRBXz0C&pg=PR23&lpg.
[6] Ibid. p. xvii.
[7] Ian Cobain, Richard, Owen and Norton-Taylor Bowcott, “Britain destroyed records of colonial crimes”, “The Guardian”, Online: 17.03.2012, Cited: 10.10.2015, http://www.theguardian.com/uk/2012/apr/18/britain-destroyed-records-colonial-crimes.
[8] Calder Walton, “Empire of Secrets: British Intelligence, the Cold War, and the Twilight of Empire”, New York: The Overlook Press, 2013, p. 15: https://books.google.fr/books?id=f2cjCQAAQBAJ&pg=PT15&lpg.
[9] Brian Warfield, “History Corner: The Great Irish Famine”, wolfetonesofficialsite.com, Cited: 12.10.2015, http://www.wolfetonesofficialsite.com/famine.htm.
[10] “Britain’s Cover Up”, irishholocaust.org, Cited: 12.10.2015, http://www.irishholocaust.org/britain’scoverup.
[11] Tim Pat Coogan, “The Famine Plot: England’s Role in Ireland’s Greatest Tragedy”, New York: Palgrave Macmillan, 2012.
[12] Niall O’Dowd, “Proving the Irish Famine was genocide by the British”, IrishCentral, Online: 06.08.2015, Cited: 12.10.2015, http://www.irishcentral.com/news/proving-the-irish-famine-was-genocide-by-the-british-tim-pat-coogan-moves-famine-history-unto-a-new-plane-181984471-238161151.html.
[13] Julien Bharier, “A Note on the Population of Iran, 1900-1966”, Population Studies. 1968, Vol. 22, 2.
[14] Willem Floor, “Reviewed Work: The Great Famine and Genocide in Persia, 1917-1919 by Mohammad Gholi Majd”, Iranian Studies, Iran Facing the New Century, 2005, Vol. 38, 1.
[15] Harry Fecitt, “Other Theatres of War”, westernfrontassociation.com, Online: 29.09.2013, Cited: 12.10.2015, http://www.westernfrontassociation.com/the-great-war/great-war-on-land/other-war-theatres/3305-dunsterforce-part-1.html.
Poznaj plan rządu!
