Najświętsze miejsce w Polsce
Gdybyśmy tak sobie zadali pytanie, jakie jest najświętsze miejsce w Polsce, na przestrzeni naszej historii? Jakie było miejsce, do którego pielgrzymowali Polacy by złożyć hołd Bogu, by złożyć swoje troski?
Z pewnością wielu katolików odpowie Jasna Góra. Prawosławni wskażą na Grabarkę. Jeśli pomyślimy o kultach przedchrześcijańskich przyjdzie nam na myśl góra Ślęża. Ale kto pomyśli o miejscu, które było i jest miejscem pielgrzymek od czasów neolitu po dzień dzisiejszy? Miejscu w którym przechowywana jest najważniejsza relikwia związana z męczeństwem Jezusa. Czy już wiesz drogi czytelniku, o którym miejscu w Polsce piszę?
Jeśli wiesz, to brawo, jeśli jeszcze nie, uzbrój się w chwilę cierpliwości.
ZACZNIJMY OD JASNEJ GÓRY?
Czym jest to miejsce? To najważniejsze miejsce kultu maryjnego w Polsce, choć takich miejsc pretendujących do tego miana jest więcej. Przykładowo Kodeń, czy też wileńska Czarna Madonna z Ostrej Bramy, która choć dziś jest zabytkiem sakralnym Litwy, bliska jest sercu katolika – Polaka. Czym więc jest Jasna Góra. Do roku 1382 było to sobie przewyższenie terenu w pobliżu wsi Stara Częstochowa, gdzie mieściła się lokalna parafia. To miejsce nadał sprowadzonym z węgierskiej Budy 16 zakonnikom – Paulinom Władysław Opolczyk. W pobliżu znajdował się drewniany kościółek i murowana strażnica, gdzie najprawdopodobniej po adaptacji zamieszkali zakonnicy. W dwa lata po erekcji klasztoru osiedlonym tam zakonnikom Władysław Opolczyk oddał pod opiekę przywiezioną z ziemi halickiej ikonę Matki Boskiej z dzieciątkiem Jezus, dziś noszącą nazwę ikony Matki Boskiej Częstochowskiej. Legendy o tym, jakoby to sam obraz wybrał to miejsce, gdyż konie ciągnące wóz z tym obrazem nie chciały dalej iść, legendę o tym jak to obraz Jasnogórski bronił tego miejsca podczas potopu szwedzkiego (w tym czasie obrazu na Jasnej Górze nie było, był ukryty na Śląsku) a kolejna obrona Jasnej Góry podczas konfederacji barskiej skończyła się sromotną porażką Polaków, zostawmy w miejscu godnym legend zwanych tradycją katolicką.
GRABARKA
Choć dominującą u nas religią jest katolicyzm, naszą kulturę religijną z powodzeniem można nazwać kultura styku katolicyzmu i prawosławia. Występuje u nas zarówno dominujący na zachodzie kult relikwii jak i dominujący w prawosławiu kult ikon. Początki kultu na Grabarce możemy datować na wiek XIII, i wiąże się on z kultem znajdującej się w pobliskim Mielniku ikony Chrystusa Zbawiciela. Tak więc to kult w naszej historii dość późny.
ŚLĘŻA
Rzeczywiście w przedchrześcijańskiej historii naszego kraju Ślęża odgrywała znaczącą rolę jako miejsce kultu neolitycznego, Celtów, Słowian, lecz dziś prawie całkowicie utraciła znaczenie miejsca kultowego, jako miejsca kultowego katolicyzmu.
Gdzie więc jest to najważniejsze miejsce kultowe w Polsce, które zachowało swoje znacznie przez tysiąclecia?
ŁYSIEC
To Łysiec w Górach Świętokrzyskich, miejsce kultowe w czasie neolitu, miejsce kultowe państwa Wiślan. Jedno z lepiej opisanych miejsc kultu przedchrześcijańskiego trzech Bogów – Śwista, Pośwista i Pogody – wg. Długosza, albo Lada, Boda, Lei – wg. Powieść rzeczy istnej. Dziś również miejsce to poświęcone jest trzem osobom boskim w Trójcy Przenajświętszej. To miejsce, w którym jeszcze w połowie XI w oddawano hołd dawnym Bogom, a już w XII w. było to sanktuarium chrześcijańskie. Było to miejsce pielgrzymek władców i ludu państwa Wiślan, miejsce pielgrzymek naszych władców chrześcijańskich. Szczególnie miejsce to upodobał sobie Władysław Jagiełło. Miejsce to, tak jak i Polska miało czasy upodlenia. Było tu ciężkie więzienie założone przez Carat, które istniało do roku 1939. Było tu miejsce kaźni żołnierzy rosyjskich zagładzanych przez Niemców w czasie II wojny Światowej. Miejsce to upadało i odradzało się tak jak nasz kraj. To również miejsce przechowywania najświętszej relikwii jaką posiada Polska, „Relikwii krzyża Pańskiego” (widoczna na zdjęciu u góry tekstu).
Dlatego też moim zdaniem jest to miejsce w całej Polsce najbardziej godne imienia „Najświętszego miejsca w Polsce”, któremu żadne inne miejsce w Polsce równać się nie może., choć są miejsca równe randze Łyścowi, o których wiedza historyczna jest nam równie wybiórczo przekazywana. Miejscem takim jest katedra w Gnieźnie. Tak jak na Łyścu powstała w miejscu świątyni przedchrześcijańskiej, kult w tym miejscu przetrwał po dzień dzisiejszy. Znacznie wcześniej wygaszono tam kult przedchrześcijański, iż nawet imienia Boga tam przez naszych ojców czczonego nie znamy.
Autorstwo tekstu i zdjęcia: Zawisza Niebieski
Źródło: NEon24.pl