Masz się bać „jakości powietrza w pomieszczeniu”
Media głównego nurtu chcą, abyś bał się „jakości powietrza w pomieszczeniu”. Oto dlaczego.
Właśnie opublikowano nowy raport, w którym wzywa się rząd Wielkiej Brytanii do „podjęcia działań” w sprawie jakości powietrza w kraju. To nie pierwszy raz w ostatnich latach, kiedy temat „jakości powietrza” trafił na pierwsze strony gazet.
W czerwcu 2023 r., podczas „kryzysu” pożarów w Kanadzie, widzieliśmy ostrzeżenia dotyczące zanieczyszczenia powietrza. W zeszłym tygodniu historia ta powtórzyła się ponownie. Pojawił się również postulat „zakazu używania kuchenek gazowych”, który przerodził się w kompromis mający na celu „regulację jakości powietrza w pomieszczeniach”. Potem pojawiło się stwierdzenie, że „piece opalane drewnem powodują raka” i wezwanie do ich zakazu w Wielkiej Brytanii od zimy 2024 r.
Zaledwie kilka tygodni temu opublikowano inny raport ostrzegający przed „toksycznym powietrzem” w Wielkiej Brytanii, które Christ Whitty nazwał „najpoważniejszym zagrożeniem środowiskowym dla zdrowia”. W jednym z najnowszych artykułów naukowych powiedziano nam, że zła jakość powietrza jest powiązana z chorobami serca, w innym, zaledwie z wczoraj, że to rak płuc u osób niepalących. Wcześniej było to początkowe stadium demencji. Lub depresja.
Obok propagandy spod znaku „poważnej sprawy” jest dekoracja, historie z szumu w mediach, które sprzedają pomysł, traktując go jak niepodważalne założenie. Artykuły, które podpowiadają, jak poprawić jakość powietrza w swoim biurze, dziesięć najlepszych filtrów HEPA, pięć prostych wskazówek, jak odświeżyć jakość powietrza w domu. Wiadomo, o co chodzi. Towarzyszy temu powódź „recenzji” (a raczej kryptoreklam) nowych „inteligentnych” monitorów powietrza, które mają przynieść bardzo krótkiej liście jak najbardziej przewidywalnych firm DUŻO pieniędzy. Krótko mówiąc, od jakiegoś czasu było jasne, że „jakość powietrza” stanie się „problemem” wymagającym „rozwiązania”.
Ale o jakim „działaniu rządu” oni mówią? Przyjrzyjmy się temu bliżej i sprawdźmy…
Nowe przepisy
Pierwszą „rekomendacją” w raporcie jest nowa „Ustawa o czystym powietrzu” („Clean Air Act”), którą nazwano „Prawem Elli” na cześć młodej dziewczyny, która zmarła na astmę w 2013 r. i była pierwszą osobą w Wielkiej Brytanii, której akt zgonu zawierał wzmiankę o „zanieczyszczeniu”. Uwaga — zawsze podejrzliwie traktuj prawo, które w jakiś sposób posługuje się czyimś imieniem lub nazwiskiem.
„Prawo Elli” ma na celu uczynienie „prawa do oddychania czystym powietrzem” prawem chronionym: „[Wzywamy] rząd do wprowadzenia do przepisów w Wielkiej Brytanii prawa do czystego powietrza, aby zagwarantować każdemu dostęp do tego podstawowego prawa człowieka”.
Nie jestem pewien, co to dokładnie oznacza, ale wyobrażam sobie, że naraziłoby to „zanieczyszczających” na zarzuty o łamanie praw człowieka i pozwy cywilne.
Zezwolenie na propagandę
Według raportu nowe prawo powinno również „stosować zasadę ostrożności, stawiając zdrowie na pierwszym miejscu, nawet w obliczu niepewności natury naukowej”. Co w wolnym tłumaczeniu oznacza, że należy podjąć działania, które nie mają żadnego poparcia naukowego lub są wręcz sprzeczne z nauką. Ponadto kroki te powinny „Zapewniać, że cele nie będą regresywne. Mogą być jedynie wzmacniane, nigdy osłabiane”.
Prawo może zatem ustalać absurdalnie wysokie standardy „czystego powietrza” (pamiętajmy, że w poprzednim raporcie stwierdzono, że „nie ma bezpiecznego poziomu zanieczyszczenia powietrza”), które mogą nawet przeczyć badaniom naukowym, ale nigdy nie można ich obniżyć, ponieważ byłoby to „regresywne”.
Ponadto ustawa będzie wymagać od rządu „dostarczania aktualnych i wysokiej jakości informacji o lokalnej jakości powietrza ogółowi społeczeństwa w sposób, który przystępnie komunikuje negatywne skutki dla zdrowia”. Co stanowi darmową licencją na propagandę i zastraszanie ludzi.
Wyobraź sobie, że rząd dodaje duże czerwone OSTRZEŻENIA DOTYCZĄCE JAKOŚCI POWIETRZA do prognozy pogody lub wysyła je jako powiadomienia alarmowe na telefony wszystkich. Te ostrzeżenia nie muszą być dokładne, ponieważ trzeba „przestrzegać zasady ostrożności”. Towarzyszące ostrzeżenia zdrowotne mogą grzmieć: „Niebezpieczeństwo – zła jakość powietrza może spowodować nagłą śmierć”, ponieważ rząd „stawia zdrowie na pierwszym miejscu w obliczu niepewności natury naukowej” i nie może być w 100% pewien, że ludzie nagle nie umrą.
Ostrzeżeń tych nie trzeba nigdy cofać ani wyjaśniać, ponieważ byłoby to regresywne.
Zakaz ogrzewania paliwem stałym
Najbardziej konkretnym działaniem zalecanym w raporcie jest całkowity zakaz używania otwartego ognia, pieców opalanych drewnem, palników węglowych lub innych urządzeń grzewczych na paliwo stałe. Oczywiście nie nazywają tego „zakazem”, nazywają to „stopniowym wycofywaniem”: „Należy jak najszybciej wycofać z użytku piece opalane drewnem, otwarte kominki i inne domowe urządzenia do spalania paliw stałych”.
Oczywiście, to nie jest „wycofywanie”. Rząd nie może „wycofywać” pieców na drewno, tak jakby były znaczkami lub pięciofuntowymi banknotami, to nie leży w jego kompetencjach. „Wycofywanie” jest bierne, osiągane poprzez bezczynność. Uczynienie nielegalnym palenia drewnem lub węglem w domach nie jest „wycofywaniem”, jest zakazem.
Trudności w egzekwowaniu zakazu i nieunikniona niepopularność takiegoż zakazu są widoczne w niechęci do używania tego słowa. Jest to jednak niewątpliwie jedno z najważniejszych zaleceń zawartych w raporcie, ze względu na jego względną szczegółowość.
„Wewnątrz” kontra „na zewnątrz”
Głównym celem raportu jest jakość powietrza w pomieszczeniach. Nacisk na zakaz używania pieców opalanych drewnem i otwartego ognia oraz ostrzeżenia o niebezpieczeństwach związanych z kuchenkami gazowymi w porównaniu z indukcyjnymi wyraźnie to pokazują. Słowo „wewnątrz” pojawia się w tekście 15 razy, „na zewnątrz” tylko pięć razy.
Przedmowa poświęca temu szczególną uwagę, nazywając to „rosnącym problemem”, który jest „często pomijany”. W raporcie zalecono konkretnie, że „Rząd powinien opracować międzyresortową strategię dotyczącą zanieczyszczenia powietrza w pomieszczeniach zamkniętych i wyjaśnić odpowiedzialność poszczególnych departamentów za jakość powietrza w pomieszczeniach zamkniętych w ramach rządu […] Strategia czystego powietrza w pomieszczeniach zamkniętych powinna obejmować normy jakości powietrza zgodne z wytycznymi WHO”.
Jest to zgodne z szerszym zakresem informacji, który sięga kilku lat wstecz, od wspominanych już działań do zakazu stosowania pieców opalanych drewnem w Wielkiej Brytanii i kuchenek gazowych w USA.
W lutym Uniwersytet w Birmingham ostrzegał, że „poziom zanieczyszczenia powietrza wewnątrz domu może być wyższy niż na zewnątrz”, a London School of Economics dodał, że „zwalczanie zanieczyszczenia powietrza w pomieszczeniach może przynieść Wielkiej Brytanii oszczędności rzędu 40 miliardów funtów rocznie”.
W marcu „Guardian” opublikował absurdalny artykuł, w którym twierdzono, że kuchenki gazowe „podnoszą poziom zanieczyszczenia powietrza w pomieszczeniach bardziej, niż ruchliwa droga w Wielkiej Brytanii”.
Na co mam tylko jedną odpowiedź: ja pójdę do kuchni i coś ugotuję na kuchence, a ty pójdziesz do garażu i odpalisz samochód, i rano o tym porozmawiamy.
A oto niedawny artykuł Światowego Forum Ekonomicznego: „Dlaczego jakość powietrza w pomieszczeniach zamkniętych musi być globalnym priorytetem zdrowotnym”.
Ale w jaki sposób mogą nadać priorytet poprawie jakości powietrza w pomieszczeniach zgodnie z wytycznymi WHO, jeśli nie wiedzą, jak złe jest to nasze powietrze? Oczywiste jest, że potrzebują więcej danych. Choć raport w tej kwestii pozostaje dość niejasny, artykuł WEF jest o wiele bardziej przejrzysty: „Uczynienie monitoringu powietrza w pomieszczeniach bardziej dostępnym i przystępnym cenowo: Monitorowanie jakości powietrza w pomieszczeniach nie jest łatwe i tradycyjnie wymagało drogich narzędzi. Nowe niedrogie czujniki i inteligentne urządzenia Internetu rzeczy (IoT) okazały się lekarstwem. Pomimo że dokładność i niezawodność nowych narzędzi są nadal kwestią sporną, biorąc pod uwagę ich wczesny etap ewolucji technologicznej, to nadal są obiecujące pod kątem rozszerzenia dostępu do danych o jakości powietrza w pomieszczeniach i informowania o bardzo potrzebnych interwencjach”.
Inteligentne monitory powietrza. Każdy powinien mieć taki i pozwolić mu wysyłać raporty na temat jakości naszego powietrza rządowi, aby ten mógł „informować o bardzo potrzebnych interwencjach”.
Oni już normalizują tę ideę za pomocą artykułów takich jak ten z BBC, w którym autor pisze o zakupie inteligentnego monitora jakości powietrza, pobraniu aplikacji i po prostu pozwolenia jej na rejestrowanie wszystkich potrzebnych danych.
Można się spodziewać, że wkrótce będą one wymagane we wszystkich nowo wybudowanych nieruchomościach, a firmy i lokalne samorządy, które wdrożą ich użycie, otrzymają ogromne dotacje. Dlatego też oczekuje się, że rynek tych urządzeń wzrośnie do 10 miliardów dolarów w ciągu następnej dekady.
Danych, danych, chcemy jeszcze więcej danych!
To właśnie jest cel – więcej danych. Oni są spragnieni tego, nie mogą się powstrzymać. Dlatego tak bardzo skupiają się na jakości powietrza w pomieszczeniach. Mogą już uzyskać wszystkie dane dotyczące jakości powietrza na zewnątrz, jakie tylko chcą – i rzeczywiście, [czujniki] są w wartych wiele milionów schematach monitorowania „inteligentnych miast” – ale nie mogą uzyskać dostępu do danych w twoim domu bez twojej zgody. Są wampirami danych. Nie mogą wejść, dopóki nie zostaną zaproszeni.
Autorstwo: Kit Knightly
Tłumaczenie: AlterCabrio
Ilustracja: WolneMedia.net (CC0)
Źródło zagraniczne: Off-Guardian.com
Źródło polskie: Ekspedyt.org
Źródłografia
1. https://airqualitynews.com/news/legislation-news/healthy-air-coalition-publish-a-blueprint-for-government-action-on-clean-air/
2. https://www.independent.co.uk/news/world/americas/canada-wildfires-us-air-quality-b2764394.html
3. https://off-guardian.org/2023/01/12/what-is-the-us-gas-stove-ban-really-about/
4. https://off-guardian.org/2024/12/25/this-christmas-in-the-new-normal-3/
5. https://off-guardian.org/2025/06/23/this-week-in-the-new-normal-102/
6. https://airqualitynews.com/health/air-pollution-linked-to-hidden-heart-damage-study-finds/
7. https://airqualitynews.com/health/how-air-pollution-contributes-to-lung-cancer-in-non-smokers/
8. https://www.nature.com/articles/s41598-025-07185-1
9. https://www.nih.gov/news-events/nih-research-matters/air-pollution-linked-dementia-cases
10. https://www.which.co.uk/news/article/12-tips-for-reducing-air-pollution-in-your-home-a4QbR7t7NNHQ
11. https://vocal.media/education/enhancing-indoor-air-quality-in-your-home-workspace-top-5-recommendations
12. https://www.belfasttelegraph.co.uk/business/technology/tech-review-this-smart-air-purifier-may-be-a-pricey-option-but-youre-paying-for-quality/a1492118757.html
13. https://www.healthyair.org.uk/wp-content/uploads/2025/06/HAC-Policy-Blueprint-Report.pdf
14. https://www.birmingham.ac.uk/news/2025/air-pollution-levels-may-be-higher-inside-your-home-than-outside
15. https://www.lse.ac.uk/granthaminstitute/news/tackling-indoor-air-pollution-could-save-uk-up-to-40-billion-a-year/
16. https://www.theguardian.com/environment/2025/mar/07/cooking-gas-hob-indoor-air-pollution-uk-road-study
17. https://www.weforum.org/stories/2025/06/why-indoor-air-quality-must-be-a-global-health-priority/
18. https://www.bbc.com/news/articles/c17wl5lkzy8o
19. https://www.globenewswire.com/news-release/2025/06/25/3105118/0/en/Indoor-Air-Quality-Monitor-Market-Size-to-Hit-USD-9-38-Billion-by-2032-at-a-CAGR-of-8-09-Research-by-SNS-Insider.html
20. https://www.mobilenewscwp.co.uk/Operators/article/vodafone-signals-fresher-future-capital-breathe-london-upgrade
21. https://www.bloomberg.org/press/mayor-of-london-and-bloomberg-philanthropies-announce-2-8-million-joint-investment-to-expand-pioneering-air-quality-programme-breathe-london/