Kolejne przesłuchanie ws. tajnych więzień CIA w Polsce

Wczoraj zakończyło się publiczne przesłuchanie w Europejskim Trybunale Praw Człowieka w sprawach al-Nashiri przeciwko Polsce i Abu Zubajda przeciwko Polsce. Pełnomocnicy al-Nashiriego i Abu Zabajdy złożyli skargi przeciwko Polsce, która według nich dopuściła do tortur i złego traktowania, bezprawnego transferu osób oraz nie przeprowadziła efektywnego śledztwa w sprawie tajnych więzień CIA na swoim terytorium.

Prawnicy powołują się m.in. na art. 3 i 6 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, czyli zakaz tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania oraz prawo do sprawiedliwego procesu.

W przesłuchaniu uczestniczyli przedstawiciele polskich władz, w tym m.in. podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Artur Nowak-Far oraz zastępca prokuratora apelacyjnego w Krakowie Janusz Śliwa. Sędziowie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka pytali polskich przedstawicieli o znaczenie statusu osoby pokrzywdzonej, przyznanego dotychczas trzem więźniom Guantanamo oraz odniesienie się do zarzutów stawianych przez pełnomocników skarżących. Domagali się również wyjaśnienia, dlaczego śledztwo w sprawie tajnych więzień CIA w Polsce rozpoczęto dopiero w 2008 roku i z czego wynikały zmiany prokuratorów prowadzących i miejsca prowadzenia śledztw w trakcie jego trwania. Strona polska stwierdziła, że rząd nie potwierdza ani nie zaprzecza okolicznościom opisanym w skargach, ponieważ powinny być one ocenione przez krajowy wymiar sprawiedliwości. Przeważająca większość informacji pozostaje utajniona ze względu na tajemnicę państwową.

W październiku tego roku w Parlamencie Europejskim w Strasburgu przyjęto rezolucję, która wzywa do ujawnienia prawdy i rozliczenia udziału krajów UE w programie uprowadzeń i tajnych więzień CIA. W tym samym miesiącu Jemeńczyk Walid bin Attash został trzecią osobą o uznanym statusie ofiary w trwającym od pięciu lat śledztwie polskiej prokuratury w związku z naruszeniami praw człowieka, jakich na terytorium Polski mogło się dopuścić CIA. W listopadzie Komitet Przeciwko Torturom wydał rekomendacje dla Polski obejmujące konieczność wprowadzenia ustawowej definicji tortur oraz zakończenia śledztwa w sprawie tajnych więzień CIA. Na Polsce spoczywa obowiązek przeprowadzenia dochodzenia, oraz – tam gdzie istnieją wystarczające dowody – oskarżenia i osądzenia podejrzanych o pogwałcenie prawa międzynarodowego, tortury oraz wymuszone zaginięcia, w tym również podejrzanych o współudział w tych przestępstwach.

Źródło: Amnesty International