Liczba wyświetleń: 913
Jajko zawsze kojarzone jest z początkiem, zarodkiem, a jednocześnie z czymś, co dopiero zapowiada właściwe życie; to uniwersalny symbol życia, chyba najbardziej czytelny i oczywisty spośród wszystkich symboli – mówi PAP etnolog dr Damian Kasprzyk z Uniwersytetu Łódzkiego.
Wśród wielu atrybutów wielkanocnych takich jak baranek, zajączek, palma czy bazie najważniejszym elementem było i jest jajko. Jednak obecność jajka w koszyczku, a także na stołach w rozmaitej formie, to element o dłuższej tradycji i o wiele głębszej historii niż ta chrześcijańska – mówi ekspert z Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej UŁ.
Jak zaznaczył, jajko pojawia się w wielu mitach, legendach czy świętych historiach. W wielu mitologicznych tekstach to wszechświat mieści się w gigantycznym jajku, stworzonym przez bogów, bądź też powstaje z rozbitego jajka. Także niektórzy bogowie czy herosi z mitologii greckiej wykluli się z jaja.
Jajo umieszczano w egipskich czy starorzymskich grobowcach, gdzie symbolizowało nadzieję na dalsze życie w innym wymiarze. „Jajo towarzyszyło człowiekowi wszędzie tam, gdzie coś zaczynano, budowano. Dlatego też jaja, czasami w wielkich ilościach, wrzucano pod fundamenty budowanych domów, świątyń, pałaców i innych budowli” – dodał.
Etnolog przypomniał, że u Słowian, choć nie tylko, jajko związane było z bóstwami solarnymi i symbolizowało narodziny i życie.
„Pojawienie się jajka w symbolice chrześcijańskiej było związane z jego symboliką jeszcze w świecie pogańskim i w chrześcijaństwie została ona po prostu zachowana” – zaznaczył etnolog.
Jak podkreślił, w przypadku Świąt Wielkanocnych mamy do czynienia ze zdwojonymi okolicznościami narodzin i początku. Mamy bowiem z jednej strony Zmartwychwstanie Chrystusa, co oznacza początek wiary i religii.
„Z drugiej zaś strony Wielkanoc to okres szczególny, ponieważ niezależnie, kiedy w kalendarzu wypada, to zawsze jednak w tym samym czasie przyroda budzi się do życia. W związku z tym obecność jajka jako symbolu życia, płodności, odradzania się jest tutaj czymś jak najbardziej oczywistym i można powiedzieć, że jest to wręcz symbol niezbędny” – zaznaczył dr Kasprzyk.
Ekspert podkreślił, że jaja zdobiono i zdobi się właściwie na cały świecie – od Ameryki, przez Europę, aż po Daleki Wschód. „Oczywiście nie musi mieć to koniecznie zawsze związku z religią. W wielu kulturach jajo zdobiono w celach magicznych po to, aby jakieś zjawiska sprowokować bądź też jakieś niebezpieczeństwa oddalić” – wyjaśnił.
Jak zaznaczył, ciekawym jest, że zdobienie jaj w wielu kulturach było domeną kobiet – podobnie było w naszej kulturze, bowiem przez setki lat to kobiety zajmowały się zdobieniem jajek, również w okresie wielkanocnym.
Być może wyjaśnienia tej sytuacji – jego zdaniem – można by doszukiwać się w pewnych legendach i podaniach z terenów Grecji czy Bałkanów. Tam bowiem – jak opowiadał – zdobienie jajek łączono z postacią Marii Magdaleny.
„Otóż Maria Magdalena miała zanieść królowi Herodowi ozdobione jaja po to, aby wybłagać u niego litość dla Jezusa. W innych legendach Maria Magdalena zanosi jajka strażnikom, którzy pilnują Jezusa po jego pojmaniu” – dodał.
Źródło: NaukawPolsce.PAP.pl
Poznaj plan rządu!
“Ekspert” na poziomie wiedzy z Wikipedii. Pomieszał przedchrześcijańskie wierzenie z z chrześcijańskimi legendami, nie zauważając, że te drugie powstały na bazie tych pierwszych, nie odwrotnie. W którym miejscu biblii jest coś o jajku?
Wypadałoby tez zadać pytanie jakich to bogów solarnych u Słowian Pan Ekspert miał na myśli. Koncepcje o istnieniu bóstw solarnych i kultu solarnego powtarza się od półtora wieku, gorzej ze dowodów na jego istnienia jest raptem parę w zakresie całego religioznawstwa reszta to domysły i nadinterpretacje, często nie powiązane z wiedzą źródłową (wynikająca od kultur i religii, którym się je przypisuje).
Co do jajka jako “symbolem życia” to taka interpretacja również zawiera cechy chrześcijaństwa. Już M. Eliade wspominał, że w wielu kulturach jajko jest symbolem prajedni, androgynii zawierającym dwie przeciwstawne, lecz komplementarne siły, tworzące jedność. Badania religioznawcze w Azji i pozostałościach po religii Słowian (ale również w starożytnej Grecji, u Orfików), dowodzą iż taka interpretacja byłaby również poprawna w przypadku wymienionych obszarów. Jednak takie podejście mocno wykracza poza religijną doktrynę chrześcijaństwa.
W Azji świadczą o tym mity,na Słowiańszczyźnie liczne rytuały związane z jajkiem. Uzdrawianie jajkiem czy obrzędowość Jarych Godów (Wielkanocy) jak przetaczanie jajek po kurhanach, progu domu, mogiłach (miejscach spoczynku przodków) przerzucanie jajek nad domem podkreślają przywracanie pewnym siłom, miejscom ich niedualnego, pierwotnego charakteru. Są przywracaniem do jedności, która de facto jest wyjściem poza początek i koniec.
na okoliczność Świąt i każdego innego dnia :):):)!