Liczba wyświetleń: 2018
Jak podaje na swoim portalu hongkoński dziennik „South China Morning Post”, zgodnie z danymi ONZ Indie właśnie wyprzedziły Chiny pod względem liczby ludności, stając się państwem z największą populacją na świecie. Zmianę lidera przewidywano już od dawna, ponieważ świat śledzi z zainteresowaniem dane demograficzne dwóch najludniejszych państw świata w kontekście ich siły gospodarczej i politycznej oraz modelów rozwoju gospodarczego i odmiennych systemów politycznych. Również w Chinach zmiana światowego lidera stała się przedmiotem licznych analiz.
Obecnie Chiny muszą sprostać wielu wyzwaniom gospodarczym. Należą do nich: spadek tempa wzrostu PKB, rosnące koszty pracy i zaostrzenie polityki gospodarczej Stanów Zjednoczonych. Wszystkie one zmuszają chińskie firmy do przenoszenia produkcji między innymi do Indii.
Choć Chiny słynęły jako najludniejsze państwo świata, procesy demograficzne od dekad zmniejszały dystans między liczbą ich ludności a populacją Indii. Kiedy powstała Chińska Republika Ludowa w 1949 roku liczyła ona 542 miliony mieszkańców. W Indiach mieszkało wówczas o połowę mniej ludzi. Z czasem liczba ludności w obu krajach wyrównywała się i wynosi obecnie po 1,438 miliarda.
Za czasów Mao Zedonga populacja Chin gwałtownie rosła. W ciągu 27 lat jego rządów (1949 – 1976) liczba ludności zwiększyła się do 937 milionów. Głosił on, że więcej ludzi oznacza większą siłę.
Na szybkie zmniejszanie się różnicy między Chinami a Indiami wpłynęła jednak chińska polityka demograficzna prowadzona przez ostatnie 40 lat. Następca Mao, Deng Xiaoping, który skierował swój kraj na ścieżkę reform gospodarczych i szybkiego rozwoju, w 1980 roku wprowadził słynną politykę jednego dziecka.
Chodziło o to, by wzrostowi PKB nie towarzyszył szybki wzrost liczby ludności. Spowolnienie tempa wzrostu populacji oznaczało szybsze zwiększanie się PKB na mieszkańca. Według szacunków Pekinu polityka jednego dziecka zmniejszyła liczbę urodzin w ciągu 35 lat o 400 milionów.
Jednak – zdaniem „South China Morning Post” – złagodzenie zasad polityki jednego dziecka wprowadzone w roku 2016 przyszło zbyt późno. W roku 2022 na jedną kobietę w Chinach przypadało już tylko 1,2 dziecka. W Indiach w tym czasie współczynnik dzietności wynosił wtedy 2 dzieci na jedną kobietę. W roku 2022 zanotowano też pierwszy od 60 lat spadek liczby ludności Chin.
Zdaniem specjalistów z ONZ populacja Chin osiągnęła już swój szczyt, a liczba ludności kraju może być niższa niż 1 miliard do końca XXI wieku. Jednocześnie liczba ludności Indii będzie się zwiększać jeszcze przez następne dziesięciolecia.
Zmiany demograficzne i ekonomiczne znacząco wpłynęły na chińską gospodarkę. Przez całe lata 80. XX wieku tania siłą robocza przyciągała do Chin inwestorów, którzy przenosili tam swoją produkcję. W efekcie tanie produkty „made in China” trafiały do każdego zakątka globu.
W ciągu czterech dekad Chiny przeobraziły się z biednego, rolniczego kraju w potęgę przemysłową i największego eksportera na świecie. Spowolnienie gospodarcze obserwowane od 2011 roku zbiegło się w czasie ze spadkiem liczby osób czynnych zawodowo. Wywołało to w Chinach obawy, że Indie wykorzystają swoją przewagę demograficzną do powtórzenia chińskiego sukcesu.
Kolejnym zjawiskiem demograficznym w Chinach jest stopniowe starzenie się społeczeństwa. W 2020 roku mediana wieku wynosiła tam 38,4 lata, w Indiach 28 lat, zaś mediana dla świata wynosiła w tym czasie 30,9 lat. Jednocześnie przeciętne zarobki w Chinach wyniosły w 2021 roku w przeliczeniu 1,29 tysiąca USD, podczas gdy w Indiach tylko 208 USD. Dzisiaj to Indie mogą przyciągać inwestorów, oferując tanią siłę roboczą.
Chińczycy obawiają się powtórzenia sytuacji z Japonii, gdzie znacznemu spowolnieniu gospodarczemu towarzyszyło starzenie się społeczeństwa. Rząd chiński próbuje więc zachęcić finansowo obywateli do posiadania dzieci, zwiększać odsetek wysoko wykwalifikowanych pracowników, rozwijać robotyzację, sztuczną inteligencję, a także stawia na wyższą jakość wytwarzanych dóbr, by bardziej konkurować jakością niż ceną.
Większa liczba ludności Indii nie przekłada się w tej chwili w sposób liniowy na ich siłę gospodarczą. PKB Chin w 2021 roku wyniósł 17,7 biliona USD, zaś Indii tylko 3,2 biliona. W przeliczeniu na mieszkańca chiński PKB jest pięciokrotnie wyższy. Wynika to z zastosowania nowoczesnych technologii i wyższej wydajności pracy. Można jednak dodać, że Indie są w tej chwili najszybciej rozwijającą się dużą gospodarką na świecie.
Autorstwo: Wojciech Ostrowski
Na podstawie: „South China Morning Post”
Źródło: MagazynFakty.pl
Poznaj plan rządu!
