Czas gdy Europejczycy byli imigrantami

Czy kiedyś zadałaś/eś sobie drogi czytelniku pytanie, kim jesteśmy my Europejczycy, my Polacy? Jakie ludy przybywały do Europy podbijając nieznane im tereny, żyjąc, rodząc następne pokolenia i odchodząc, by utworzyć to, kim jesteśmy dziś? Na to pytanie próbuje odpowiedzieć genetyka poprzez badania DNA i sprawdzanie występowania w nich określonej kombinacji mutacji charakterystycznych dla danej grupy ludności.

Genetyka jest dość młodą dziedziną zastosowaną do badania przeszłości ludzkości, z pewnością trzeba przyznać rację tym, co mówią, że mamy zbyt mało danych, zbyt mało zbadanych DNA zarówno dziś żyjących ludzi jak i tych, co ich dni upłynęły przed tysiącami lat, ale myślę, że dotychczas zebrane dane pozwalają na wyznaczenie pewnych trendów, utworzenie pewnych teorii. I o tym chciałbym opowiedzieć. Dane, na których się opieram, pochodzą z badań instytutów międzynarodowych publikowanych na stronach internetowych, które znajdziecie w bibliografii.

Tekstem tym wracam do napisanego kilka lat temu artykułu, publikowanego jeszcze na „Interii 360”, później na „Neonie 24” i „Wolnych Mediach”, pod innym nickiem, jakim wtedy się posługiwałem. Informację tę podaję, gdyż tamten tekst spotkał się z zainteresowaniem środowisk zajmujących się tą tematyką – Winicjusza Kossakowskiego, Czesława Białczyńskiego i Opolczyka. Mówię o tekście pt. „Gdzie podziali się Germanie”. Tak więc po kilku latach wracam do tematyki, by samemu zrozumieć i opowiedzieć o tym, jak człowiek dzisiejszy zasiedlał Europę konkurując z, i w końcu wypierając drugi gatunek człowieka, Neandertalczyka.

Patrząc na historię zasiedlania Europy przez człowieka dzisiejszego musimy patrzeć przez perspektywę zlodowaceń i ocieplania się klimatu w tym okresie. Neandertalczyk był znacznie lepiej przystosowany do życia w klimacie mroźnym, duży mięsisty nos pozwalający na ogrzanie zimnego powietrza, silniejsza, bardziej krępa postura. Jak dziś wiemy z genetyki mieliśmy z nimi wspólnych potomków i każdy z nas nosi część genomu pozostawionego nam przez Neandertalczyków.

Z tych to powodów zasięg występowania człowieka dzisiejszego wyznaczała granica lodowców. Na tereny objęte lodowcem wkraczamy tylko w wąskim obszarze. W Europie pojawiamy się około 43 000 lat p.n.e. jako człowiek z Cro-Magnon (głównie haplogrupy F i I) i współżyjemy z człowiekiem Neandertalskim do ok. 24 000 lat p.n.e. mając wspólne potomstwo i równocześnie wypierając go na tereny mniej atrakcyjne. Wypieranie to jest dość typową cechą, ludy starsze wypierane są w tereny mniej atrakcyjne przez ludy młodsze i silniejsze. Choć obecność danego ludu w genomie mieszkańców danego tereny jest w pewnym stopniu odnotowana. Serce nie sługa, można było kochać człowieka neandertalskiego, można i człowieka dawniej osiadłego, nawet jeśli posługiwał się mniej zaawansowanymi narzędziami. Z tym zjawiskiem mieliśmy do czynienia w przypadku człowieka Neandertalskiego, ludów nordyckich, żyjących obecnie na terenie Skandynawii (Norwegia – 31%, Szwecja – 37%), ludów celtyckich których potomkowie dziś mają znaczącą przewagę w Brytanii (Francja) – 80%, Walii – 74%, Szkocja – 72,5% (Wielka Brytania), Irlandia – 81%, Islandia – 42%.

NO, ALE PO KOLEI…

Wkraczający do Europy ludzie Cro-magnon, korzystający z czasowego ocieplenia klimatu niosą z sobą haplogrupy chromosomu Y (przekazywane po linii męskiej) P, I, J istotne dla tych rozważań, i inne. To ludy kultury łowiecko zbierackiej, myśliwi, zbieracze owoców, twórcy narzędzi kamiennych, kościanych ale również jaskiniowych malowideł naściennych, czy też figurek. Jest to kultura określana jako Oryniacka zamieszkująca m.in. południowe ziemie dzisiejszej Polski. Ludzie ci zamieszkiwali budowane przez siebie domy. Znajdowane w tej kulturze figurki tzw. paleolitycznych Wenus, eksponujące kobiece cechy płciowe, mogą uprawdopodobniać tezę iż była to kultura matriarchalna, w której czci się płodność kobiet, jako podstawę przetrwania danej społeczności.

Haplogrupa I przekształci się w haplogrupy I1, I2, I1 występuje w dużym procencie w populacji dzisiejszych mieszkańców krajów skandynawskich. Haplogrupa I2 jest dziś dominująca wśród Bośniaków zarówno zamieszkujących Bośnię i Hercegowinę, jak i Chorwację czy też Serbię, a także na wyspach Sardynii i w południowych regionach Korsyki.
Haplogrupa I1

Haplogrupa I2a1

Ludzie noszący haplogrupę R (łowcy mamutów) pojawili się przed ostatnim zlodowaceniem około 30 000 lat p.n.e. w północnej Azji około 24 000 p.n.e. czyli w czasie gdy wymierają ostatni Neanderalczycy dzieli się na dwie dominujące dziś w Europie haplogrupy R1a (słowiańską) i R1b (celtycką). Dzieje się to na terenie Azji i dzisiejszej Rosji i stamtąd w epoce brązu wkraczają do Europy.
Haplogrupa R1a

Haplogrupa R1b

W EUROPIE POJAWIŁA SIĘ CYWILIZACJA BRĄZU

Większość naukowców zgadza się, że rozprzestrzenianie się haplogrup R1a i R1b, nosicieli języków indoeuropejskich, w Europie następuje w okresie epoki brązu ok. 3500 lat p.n.e. łącząc to z powstaniem kultury grobów jamowych (Yamna) rozwijającej się na terenach wschodniej Europy (lata 3400-2700 p.n.e.) to w 91,5% celtycka haplogrupa R1b – 12 osobników. A także w kulturze ceramiki sznurowej „corded ware” (nazwa wywodzi się od charakterystycznego zdobienia ceramiki poprzez wytłoczony ślad sznura) około 3200-2350 lat p.n.e., która rozprzestrzenia się na terenie Europy w tym dzisiejszej Polski, krajach Bałtyckich, terenach Danii. Tu obserwujemy wyraźną obecność haplogrupy R1a, 70,5% to nosiciele haplogrupy słowiańskiej i 11,5% celtyckiej – 17 przedstawicieli. Rozmieszczenie kultur w tym okresie prezentuje ilustracja poniżej.
Legenda: Corder ware – ceramika sznurowa (3200 – 2350 lat p.n.e.), Yamna – grobów jamowych (3400 – 2700 lat p.n.e.), Gobular Amphora – amfor kulistych (3100 – 2600 lat p.n.e.), Baden – badeńska (3700-3400 lat p.n.e.)

Nie chcąc rozstrzygać o tym, kiedy Słowianie rzeczywiście pojawili się w Europie, bo to nadal sprawa niejasna, ale dzięki genetyce możemy jednak z pewności stwierdzić, że około 3000 lat p.n.e. nasi przodkowie już zamieszkiwali Europę i to znacznie dalej na zachód, niż dzisiejsze obszary krajów słowiańskich.

Również podając liczbę osobników na podstawie, której ustalono dane procentowe, chciałem zwrócić uwagę na to, że statystycznie wartości te są bardzo niepewne, co jednak nie oznacza, że nie możemy stwierdzić z całą pewnością obecność naszych przodków na danym obszarze.

GDZIE PODZIALI SIĘ GERMANIE?

Chcąc odpowiedzieć na to pytanie postawione w moim poprzednim tekście, w świetle dzisiejszej wiedzy należy najpierw zadać pytanie, kim byli ci Germanie. Jeśli chcemy przyjąć definicję Tacyta, to była to mieszanka ludów Celtyckich 48%, Słowiańskich 10% i Nordyckich 10% przyjmując dane dla południowych Niemiec. Jeśli jednak będziemy chcieli ich zdefiniować jako ludy zamieszkujące półwysep Skandynawski, jest to pierwotna ludność zbieracko-łowiecka która pojawiła się w Europie 40 000 lat p.n.e. Choć uczciwiej Skandynawów lepiej nazywać Skandynawami niż Germanami. I rzeczywiście ta pierwotna ludność Europy została w jakiejś formie wyparta z większych obszarów Europy, tyle, że miało to miejsce 6000 lat temu i zrobili to ci, którzy dziś dumnie określają się Germanami.

KIM BYLI ETRUSKOWIE?

Etruskowie, kolejny zagadkowy lud zamieszkujący półwysep Apeniński. Na temat tego ludu powstają różne teorie, a to, że byli to Słowianie, Celtowie… Pan Czesław Białczyński opowiada o runach w języku słowiańskim występujących na zabytkach znajdowanych na tamtejszym terenie. Nie chcąc rozstrzygać tych teorii podam tylko wyniki badania DNA chromosomu Y odnoszące się do dzisiejszej populacji ludzi zamieszkujących kraj Etrusków, czyli dzisiejszą Toskanię. Dziś Toskanię zamieszkuje 52,5% nosicieli haplogrupy celtyckiej R1b, nosicieli haplogrupy słowiańskiej jest tam tylko ok. 4%. Wnioski…? Pozostawię czytelnikowi.

Czy warto poznawać tak dawne dzieje Europy? Z pewnością brak tej wiedzy nikogo do ruiny nie doprowadzi. Ostatecznie może uwierzyć w od wieków szerzoną teorię parcia Niemców na tereny Europy centralnej i wschodniej, jako próbę odbicia odwiecznych terenów Germanów.

Autorstwo: Zawisza Niebieski
Źródło: WolneMedia.net

BIBLIOGRAFIA

1. http://www.eupedia.com/europe/european_y-dna_haplogroups.shtml

2. Rozkłady haplogrup: Eupedia.com

3. Rozkład kultur: Wikipedia.org