Czarna magia pustych kartek

Państwowa Inspekcja Pracy proponuje zmiany w Kodeksie pracy, które uniemożliwią pracodawcom zmuszanie pracowników do podpisywania weksli in blanco.

Jak informuje portal GazetaPraca.pl, pracodawcy często każą je podpisywać, żeby później móc np. odzyskać pieniądze zainwestowane w szkolenie pracownika, gdy ten postanowi odejść z pracy. Co ważne, pracodawca sam szacuje, jakie szkody poniósł i nie musi przed sądem udowadniać winy pracownika ani zasadności swoich roszczeń – a to otwiera drogę do nadużyć. Po wypełnieniu weksla i złożeniu pozwu w sądzie pracodawca już tylko czeka na pieniądze, bo dokument wzywa do bezwarunkowego zapłacenia widniejącej na nim kwoty. Jedyne, co można zrobić w takiej sytuacji, to w ciągu 2 tygodni wnieść zarzuty do nakazu zapłaty i przedstawić w sądzie dowody, które wstrzymają egzekucję – wielu pracowników nie wie jednak, że ma takie prawo, a udowodnienie swojej niewinności nie jest sprawą prostą.

– To poważny problem. Dzwoni do nas wiele osób, które narzekają, że przyszli pracodawcy wymuszają na nich podpisanie weksla, bo inaczej nie dostaną pracy – mówi Danuta Rutkowska, rzecznik prasowy głównego inspektora pracy. Dlatego Iwona Hickiewicz, główny inspektor pracy, w styczniu tego roku skierowała do resortu pracy pismo z propozycjami konkretnych zmian w Kodeksie pracy. Chodzi m.in. o dodanie przepisu przewidującego, że weksel wystawiony jako zabezpieczenie roszczeń wynikających ze stosunku pracy jest nieważny. – Ta zmiana mogłaby się łączyć z rozszerzeniem katalogu wykroczeń przeciwko prawom pracownika. Byłoby nim przyjęcie przez pracodawcę lub osobę działającą w jego imieniu weksla w celu zabezpieczenia roszczeń ze stosunku pracy – dodaje Hickiewicz.

Na razie ministerstwo pracy zwróciło się do GIP z prośbą o określenie skali zjawiska. Zapowiada, że przeprowadzi analizę prawną, żeby określić, czy konieczne są zmiany w prawie pracy. Rzecznik resortu Janusz Sejmej zaznaczył jednak, że stanowisko ministerstwa jest jednoznaczne: stosowanie weksli jest łamaniem prawa.

Danuta Rutkowska tłumaczy, że Państwowa Inspekcja Pracy nie może pomóc poszkodowanym, bo prawo pracy nie zakazuje stosowania weksli. Co więcej, według niektórych prawników pracodawcy mogą stosować takie zabezpieczenia w oparciu o art. 300 Kodeksu pracy, z którego wynika, że do niektórych spraw związanych ze stosunkiem pracy można stosować przepisy Kodeksu cywilnego, czyli też Prawo wekslowe. Orzecznictwo sądowe w tej sprawie jest niejednolite. Inicjatywa GIP ma na celu wyeliminowanie tego rodzaju niejasności i możliwości nadinterpretacji. Na razie inspekcja może wyłącznie przestrzegać pracowników przed podpisywaniem weksli.

Źródło: Nowy Obywatel