Jachczały – starożytne perskie stożki do przechowywania lodu na pustyni

Liczba wyświetleń: 2883

Turyści podróżujący po Iranie mogą zobaczyć niezwykłe budowle – jachczały. Te gliniane budynki w kształcie kopuły są znakomitym wynalazkiem starożytnych Persów, które pozwalają wytwarzać lód w gorącym klimacie i utrzymać go przez długi czas. Dzisiaj będzie o unikatowych irańskich lodówkach — jachczałach.

Jachczał, co w przekładzie z perskiego oznacza „lodowa jama”, jest najstarszym wynalazkiem Persów, który ma ponad 2000 lat. Prosty z wyglądu budynek jest prototypem lodówki, a jego konstrukcja pozwala na produkcję dużych ilości lodu, a nawet przechowywanie go w lecie. Uzyskany lód był używany do przechowywania żywności, a także do produkcji deserów, napojów bezalkoholowych i lodów. Jego budowa nie wymagała żadnych drogich materiałów ani specjalnej wiedzy, dlatego były one szeroko rozpowszechnione na terytorium współczesnego Iranu.

Jachczał – to nie tylko kopuła z gliny, ale cała sztuka inżynierii. Tradycyjny jachczał składa się z nadziemnej części – kopuły, którą widać na powierzchni i podziemnego magazynu, gdzie kładło się zapasy lodu i produktów. Lód w jachczałach tworzy się z wody, która płynie systemem akweduktów lub przywozi się z gór. Woda płynąca przez podziemne tunele wchodzi w dolną część jachczału i zamarza podczas zimnych nocy.

Ściany jachczału, zbudowane są z samej cegły, oblepionej specjalną mieszanką, która po zastygnięciu podnosiła termoizolacyjne właściwości budowli i zapobiegła opadom. W skład tej mieszanki, oprócz tradycyjnej gliny i piasku, wchodziły wełna zwierzęca i białko. Ściany jachczału były bardzo grube, około 2 metrów w podstawie, co również służyło jako dodatkowa izolacja cieplna w czasie lata.

Na szczycie znajduje się otwór, przez który z zamrażarki wychodzi cieplejsze powietrze. Ponadto jachczały zostały wyposażone również w system wentylacyjny, który pozwolił im utrzymać niską temperaturę wewnątrz komory chłodniczej.

Dzisiaj, kiedy we współczesnych domach od dawna jest elektryczność i lodówki, nie korzysta się już z jachczałów. Ale wciąż można je znaleźć w niektórych miejscach w Iranie, a duże zamrażarki lub lodówki są często nazywane tu jachczałami.

Tłumaczenie: Treborok
Źródła oryginalne: Kramola.info, Travelask.ru
Źródło polskie: Treborok.wordpress.com

TAGI: Iran

Poznaj plan rządu!

OD ADMINISTRATORA PORTALU

Hej! Cieszę się, że odwiedziłeś naszą stronę! Naprawdę! Jeśli zależy Ci na dalszym rozpowszechnianiu niezależnych informacji, ujawnianiu tego co przemilczane, niewygodne lub ukrywane, możesz dołożyć swoją cegiełkę i wesprzeć "Wolne Media" finansowo. Darowizna jest też pewną formą „pozytywnej energii” – podziękowaniem za wiedzę, którą tutaj zdobywasz. Media obywatelskie, jak nasz portal, nie mają dochodów z prenumerat ani nie są sponsorowane przez bogate korporacje by realizowały ich ukryte cele. Musimy radzić sobie sami. Jak możesz pomóc? Dowiesz się TUTAJ. Z góry dziękuję za wsparcie i nieobojętność!

Poglądy wyrażane przez autorów i komentujących użytkowników są ich prywatnymi poglądami i nie muszą odzwierciedlać poglądów administracji "Wolnych Mediów". Jeżeli materiał narusza Twoje prawa autorskie, przeczytaj informacje dostępne tutaj, a następnie (jeśli wciąż tak uważasz) skontaktuj się z nami! Jeśli artykuł lub komentarz łamie prawo lub regulamin, powiadom nas o tym formularzem kontaktowym.