3 mln USD nagrody dla odkrywców fal grawitacyjnych

Opublikowano: 05.05.2016 | Kategorie: Nauka i technika, Wiadomości z wszechświata

Liczba wyświetleń: 621

Special Breakthrough Prize in Fundamental Physics – nagroda warta 3 mln dolarów – trafi do odkrywców fal grawitacyjnych. 1 mln dol. podzieli między siebie trzech założycieli obserwatorium LIGO, a 2 mln USD to nagroda dla ponad 1000 osób związanych z projektem, w tym 9 Polaków.

Nagrodę Specjalną Fizyki Fundamentalnej (Special Breakthrough Prize in Fundamental Physics) – przyznano wyjątkowo, pomijając zwykły coroczny proces nominacji do Breakthrough Prize. Nagroda jest wyrazem uznania dla naukowców i inżynierów, którzy przyczynili się do odkrycia fal grawitacyjnych. Zdobywców nagrody ogłoszono 2 maja.

Na stronie konkursu poinformowano, że 1 mln dol. ma być podzielony między trzech założycieli projektu LIGO (Laser Interferometer Gravitational-Wave Observatory) – emerytowanych amerykańskich profesorów. To związani z Caltechem: Ronald W. P. Drever oraz Kip S. Thorne, a także Rainer Weiss z MIT. Pozostałe 2 mln dol. to nagroda, która trafić ma do 1012 osób związanych z eksperymentem – w tym gronie jest też 9 badaczy związanych z polskimi instytucjami naukowymi.

Lider polskiej grupy naukowców badających fale grawitacyjne prof. Andrzej Królak (Instytut Matematyczny PAN w Warszawie i Narodowe Centrum Badań Jądrowych) wyjaśnił w rozmowie z PAP, że nagroda 1 mln dol. przyznana trzem badaczom jest w pełni zasłużona. Ronald W. P. Drever i Weiss przyczynili się do budowy interferometru LIGO, a Kip Thorne był jednym z głównych orędowników poszukiwań fal grawitacyjnych. “Weiss robił pierwsze projekty i analizę czułości LIGO, a Drever miał fundamentalny pomysł na zwiększenie czułości detektora – dzięki jego pomysłowi wzrosła ona mniej więcej 10-krotnie. Kip Thorne natomiast (…) był siłą napędową, motorem. Zorganizował globalną społeczność, która skupiła się nad programem fal grawitacyjnych” – powiedział Królak.

Jak zwrócił uwagę prof. Królak, praca nad odkryciem fal grawitacyjnych to zasługa bardzo wielu osób, stąd dodatkowo wyróżnionych zostało ponad 1000 innych osób. “Zgodnie z zasadami naszego konsorcjum wszyscy na liście autorów wnieśli jakiś wkład w badania. Nie próbowano więc np. wybierać 50 czy 100 osób szczególnie zasłużonych” – powiedział naukowiec. Zaznaczył jednak, że nie każdy z badaczy pracował akurat nad odkryciem tego sygnału, który ogłoszono w lutym. “My poszukujemy wielu sygnałów, bo jest wiele źródeł sygnałów fal grawitacyjnych” – powiedział.

11 lutego br. świat obiegła informacja o zaobserwowaniu fal grawitacyjnych przez detektory LIGO w USA. To, co zaobserwowali naukowcy, to dowody na kosmiczną katastrofę – zderzenie dwóch czarnych dziur. Wydarzenie to trwało krócej niż mgnienie oka i nastąpiło ponad 1 mld lat temu, ale było naprawdę potężne. Pochodząca z tej kosmicznej katastrofy fala grawitacyjna podróżowała z prędkością światła przez Wszechświat i dopiero w zeszłym roku dotarła do Ziemi. Wtedy po raz pierwszy w historii udało się też falę grawitacyjną zarejestrować. Było to możliwe dzięki amerykańskim detektorom – monumentalnym interferometrom laserowym LIGO. Ich tunele mają kształt litery L, a każde z ich ramion ma po 4 km długości.

W badaniach brali udział naukowcy z kilkunastu krajów – w tym z Polski. To badacze związani z eksperymentami przy detektorach LIGO w USA oraz Virgo we Włoszech. Zadaniami Polaków w projekcie była analiza danych uzyskanych z amerykańskich detektorów LIGO, prowadzenie badań źródeł astrofizycznych fal grawitacyjnych, budowa modeli sygnałów fal grawitacyjnych oraz udział w rozbudowie detektora Virgo, który za jakiś czas będzie pracował ramię w ramię z detektorem LIGO i rejestrował kolejne fale grawitacyjne.

Laureaci zostaną odznaczeni w trakcie ceremonii rozdania nagród 2017 Breakthrough Prize jesienią 2016 r. W trakcie tego wydarzenia zostanie także ogłoszony zwycięzca dorocznej nagrody Breakthrough Prize w fizyce fundamentalnej.

Breakthrough Prizes to jedne z najwyższych nagród naukowych świata. Przyznawane są w kategoriach nauk o życiu, fizyki, a także matematyki. Nagroda wynosi 3 mld dol. (dla porównania – Nagroda Nobla warta jest ok. 1 mln dol.) Nagroda Fizyki Fundamentalnej (Breakthrough Prize in Fundamental Physics) przyznawana jest od 2012 r. Ufundował ją rosyjski miliarder Yuri Milner i jego Milner Global Foundation.

Nagrody przyznawane są co roku, ale organizatorzy dają sobie prawo również do wyróżniania nagradzania wyjątkowych odkryć nagrodami specjalnymi. Special Breakthrough Prize w zakresie Fizyki Fundamentalnej przyznano wcześniej dwa razy. Otrzymali je już brytyjski astrofizyk i kosmolog Stephen Hawking, a także członkowie zespołu, którzy odkryli cząstkę Higgsa (7 osób). Teraz do grona laureatów tej nagrody specjalnej dołączyli również badacze pracujący przy odkryciu fal grawitacyjnych.

Autorstwo: Ludwika Tomala
Źródło: NaukawPolsce.PAP.pl


TAGI: , ,

Poznaj plan rządu!

OD ADMINISTRATORA PORTALU

Hej! Cieszę się, że odwiedziłeś naszą stronę! Naprawdę! Jeśli zależy Ci na dalszym rozpowszechnianiu niezależnych informacji, ujawnianiu tego co przemilczane, niewygodne lub ukrywane, możesz dołożyć swoją cegiełkę i wesprzeć "Wolne Media" finansowo. Darowizna jest też pewną formą „pozytywnej energii” – podziękowaniem za wiedzę, którą tutaj zdobywasz. Media obywatelskie, jak nasz portal, nie mają dochodów z prenumerat ani nie są sponsorowane przez bogate korporacje by realizowały ich ukryte cele. Musimy radzić sobie sami. Jak możesz pomóc? Dowiesz się TUTAJ. Z góry dziękuję za wsparcie i nieobojętność!

Poglądy wyrażane przez autorów i komentujących użytkowników są ich prywatnymi poglądami i nie muszą odzwierciedlać poglądów administracji "Wolnych Mediów". Jeżeli materiał narusza Twoje prawa autorskie, przeczytaj informacje dostępne tutaj, a następnie (jeśli wciąż tak uważasz) skontaktuj się z nami! Jeśli artykuł lub komentarz łamie prawo lub regulamin, powiadom nas o tym formularzem kontaktowym.

Dodaj komentarz

Zaloguj się aby dodać komentarz.
Jeśli już się logowałeś - odśwież stronę.